در طول تاریخ، همواره عجیبترین حیوانات آمازون برای بشر جالب بوده و هنوز هم هست. تکامل و سازگاری با شرایط محیطی دشوار، باعث شده است که برخی از حیوانات آمازون ویژگیهایی عجیب و منحصربهفرد داشته باشند. این حیوانات برای بقا در محیطی پر از شکارچیان غولپیکر، حشرات سمی و گیاهان خطرناک، به روشهای خارقالعادهای تطبیق یافتهاند. از ماهیهای خونآشام گرفته تا دلفینهای صورتی، هر یک از این موجودات دنیای خاص خود را دارند.
جنگلهای بارانی آمازون، یکی از پر رمز و رازترین و شگفتانگیزترین مناطق روی زمین است که مساحتی بالغ بر ۵٫۵ میلیون کیلومتر مربع، ۱۰ درصد از کل گونههای شناختهشده روی زمین را در خود جای داده! تنوع زیستی این منطقه بهقدری وسیع است که دانشمندان معتقدند هنوز بسیاری از موجودات آن ناشناخته باقی ماندهاند. در ادامه، با ۱۵ تا از عجیبترین حیوانات آمازون آشنا میشویم.
۱٫ ماهی کاندیرو (Candiru Fish)
ماهی کاندیرو، که به نامهای ماهی خلالدندان یا ماهی خونآشام نیز شناخته میشود، یکی از انگلهای معروف آمازون است. این ماهی کوچک با تغذیه از خون ماهیهای بزرگتر در آبهای شیرین زندگی میکند. اگرچه شایعات زیادی درباره حملات این ماهی به انسانها وجود دارد، اما تحقیقات نشان داده که بیشتر این داستانها افسانه بودهاند. با این حال، کاندیرو همچنان بهعنوان یکی از عجیبترین حیوانات آمازون شناخته میشود و به دلیل زندگی انگلی و رفتارهای غیرمعمول خود جایگاه خاصی در دنیای موجودات عجیب آمازون دارد.
۲٫ پوتو (Potoo)
یکی از عجیبترین حیوانات آمازون که یافتن آن بسیار سخت میباشد، پوتو است. این پرنده شبگرد با استتاری فوقالعاده، بیشتر روزها را به حالت بیحرکت روی شاخههای شکسته میگذراند و پرهای آنها کاملاً با پوست درخت مطابقت دارد. پوتوها با چشمانی بزرگ و دهانی بزرگ به شکار حشرات میپردازند و صدای خاص آنها که شبها شنیده میشود، شبیه «po-TOO po-TOO» است.
۳٫ قورباغه شیشهای (Glass Frog)
نام Glass Frog، وام گرفته شده از پوست نیمه شفاف حیوان میباشد! این شفافیت به حدی است که اندامهای داخلی قورباغه از زیر پوست دیده شده و کمک میکند تا از خطر شکار شدن در امان بماند. قورباغه شیشهای به رنگ سبز روشن است و بیشتر درختنشین میباشد. یکی دیگر از ویژگیهای عجیب این حیوان، رابطهاش با فرزندان میباشد؛ آنها به خوردن بچههای خود معروف هستند، که در نوع خود کم نظیر میباشد!
بیشتر بخوانید: عجیبترین حیوانات در دنیا
۴٫ مارمولک عیسی (Jesus Lizard)
مارمولک عیسی یکی از عجیبترین موجودات آمازون است که به دلیل توانایی باورنکردنیاش در دویدن روی آب شهرت یافته. این مارمولک، زمانی که از دست شکارچیان فرار میکند، میتواند تا ۲۰ متر بر سطح آب بدود! جالب است بدانید که برای انجام این کار، انگشتان پاهای خود را باز میکند تا سطح بیشتری ایجاد کند و با حرکات سریع پا، نیروی کافی برای باقی ماندن روی آب تولید کند. البته این توانایی خارقالعاده تنها به دلیل شکل فیزیکی جانور نیست و سرعت و چابکی بالای آن نیز موثر است. مارمولک عیسی در مناطق گرم و مرطوب و در نزدیکی آبها زندگی میکند.
۵٫ کاپیبارا (Capybara)
بزرگترین جوندههای گیاهخوار جهان و موجودات اجتماعی، دو ویژگی بارز کاپیبارا میباشد. این حیوان عظیمالجثه میتواند تا ۲۰۰ پوند (۹۰ کیلوگرم) وزن داشته باشد و عموما بهصورت گروهی (گاهی تا صد نفر) و با همنوعان خود زندگی میکند. از آنجایی که کاپیباراها شناگرانی ماهر هستند و همواره رفتاری صلحآمیز و آرام دارند، اغلب حیوانات دیگر روی آنها سوار میشوند و به همین دلیل به آنها «صندلی متحرک» طبیعت میگویند.
۶٫ آراپایما (Arapaima)
آراپایما، نوعی ماهی است که رکورد بزرگترین ماهی آب شیرین آمریکای جنوبی را با طول بیش از ۲٫۵ متر و وزنی بیش از ۱۰۰ کیلوگرم به خود اختصاص داده. آراپایما علاوه بر داشتن آبشش، باید هر ۵ تا ۱۵ دقیقه یکبار به سطح آب بیاید تا هوا نیز تنفس کند. این ماهی در بسیاری از جوامع بومی آمازون ارزش خاصی دارد؛ فلسهای سخت و استخوانی آن بهعنوان سوهان ناخن و زبان آن بهدلیل داشتن خواص دارویی استفاده میشود؛ برای مثال گفته میشود که وقتی زبان این ماهی با گوارانا مخلوط شود، برای کشتن کرمهای روده مفید است.
۷٫ مارماهی الکتریکی (Electric Eel)
همانطور که میتوانید از نام این موجود حدس بزنید، مارماهی الکتریکی یکی از عجیبترین موجودات آمازون است که به تولید شوکهای الکتریکی تا ۶۰۰ ولت شهرت دارد! جالب است بدانید که این موجود در واقع مارماهی نیست بلکه به خانواده نوعی از ماهیها تعلق دارد. شوک الکتریکی این ماهی به اندازهای قوی است که میتواند حتی یک اسب را از پا بیندازد. رفتار تولید مثلی این موجود نیز جالب است؛ نرها در فصل خشک، لانهای از بزاق خود میسازند و مادهها در آن تخمگذاری میکنند. تعداد بچههای یک مارماهی نر میتواند تا ۳۰۰۰ عدد برسد، که این موضوع به تنوع زیستی و توان بقای این گونه کمک میکند.
۸٫ دلفین صورتی (Pink Dolphin)
دلفین صورتی یا بوتو، یکی از نمادهای این رودخانه بزرگ آمازون است و احتمالا رنگ صورتی متمایزش ناشی از مویرگهای خونی نزدیک سطح پوست میباشد. دلفین صورتی علاوه بر ظاهر جذاب، نقش مهمی در فرهنگ محلی نیز دارد؛ افسانههای زیادی درباره آن گفته میشود که از جمله آنها تغییر شکل به یک مرد جوان زیبا و اغوای زنان محلی در غروب آفتاب میباشد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با جنگل آمازون
۹٫ رتیل (Tarantula)
رتیلها یکی از بزرگترین و ترسناکترین عنکبوتهای جهان و جزو عجیبترین حیوانات آمازون هستند. اگرچه ظاهر آنها با پاهای خزدار و بدن بزرگشان بهشدت ترسناک و عجیب به نظر میرسد، اما عجیبترین مورد درباره آنها نوع جفت گیریشان میباشد. رتیل نر برای جفتگیری، یک تار ابریشمی روی زمین میچرخاند و مایع منی خود را روی آن ترشح میکند. سپس این مایع را به اندامهای خود جذب میکند تا هنگام ملاقات با ماده، آن را به او منتقل کند. پس از جفتگیری، نر بهسرعت فرار میکند تا از حمله یا حتی خورده شدن توسط ماده جلوگیری کند!
۱۰٫ هوآتزین (Hoatzin)
اگر به آمازون سفر کردید و با قدم زدن در جنگل بوی بدی شبیه به کود گاوی به مشامتان رسید، بدانید که احتمالا پرنده هوآتزین در نزدیکی شماست. این پرنده که غذای آن برگ درختان میباشد، با سیستم گوارشی منحصربهفردی که دارد، باعث ساطع شدن بویی بسیار بد از هوآتزین میشود. شکل ظاهری عجیب این پرنده و نحوه گوارش آن، باعث شده تا برخی دانشمندان آن را یک دایناسور زنده بدانند. هوآتزین همچنین یکی از معدود پرندگان جهان است که ارتباط واضحی با تکامل خزندگان دارد. در مورد سبک زندگی آنها نیز باید گفت که بسیار کم پروازمیکنند و بیشتر وقت خود را روی درختان نزدیک آب میگذرانند.
۱۱٫ پیرانا (Piranha)
پیراناها یکی از معروفترین ماهیان آمازون هستند که بیشتر به خاطر دندانهای تیز شبیه به دندانهای کوسه و رفتارهای خاصشان در شکار شناخته میشوند. البته اگرچه پیراناها بهعنوان ماهیهای خطرناک معرفی شدهاند، اما رژیم غذایی آنها بیشتر شامل ماهیهای کوچک، دانهها و حشرات است و معمولاً به انسانها حمله نمیکنند. بیشتر حملات پیرانا به پستانداران یا حیوانات بزرگتر زمانی رخ میدهد که آنها از قبل مرده یا در حال مرگ باشند.
۱۲٫ عنکبوت ساختمانی طعمه (Decoy Building Spider)
این عنکبوت شگفتانگیز با طولی حدود ۵ میلیمترو با استفاده از برگهای مرده و زبالهها، یک عنکبوت بزرگتر از خود را در درون تارش میسازد! Decoy Building Spider اولین بار در مرکز تحقیقات تامبوپاتا کشف شد و به نظر میرسد که قبلاً ناشناخته بوده است. این عنکبوت هنرمند با جمعآوری برگهای مرده و حشرات، یک تصویر بزرگ از خود ایجاد میکند که به عنوان یک مکانیسم دفاعی عمل کرده و اندازهاش شکارچیان را بترساند. قسمت جالبتر ماجرا اینجاست! او سپس از ساخت مانکن خود، به عنوان یک عروسک گردان عمل کرده و تارهای خود را میکشد تا این خودنگاره را به رقص درآورد.
سخن پایانی
جنگلهای بارانی، بهعنوان یکی از غنیترین زیست بومهای جهان، باعث شده که هم اکنون لیستی طویل از عجیبترین حیوانات آمازون داشته باشیم. این حیوانات با ویژگیهای خاص خود نه تنها دنیایی از شگفتیهای زیستی را برای ما به ارمغان آوردهاند، بلکه نشاندهنده قدرت سازگاری با محیطهای بسیار سخت نیزهستند. حفاظت از این زیستبوم و موجودات عجیب آن اهمیت زیادی دارد، زیرا جنگلهای آمازون گنجینهای از تنوع زیستی ونقشی کلیدی در حفظ تعادل اکوسیستم جهانی ایفا میکنند.