صدها درخت با شکوفههای گیلاس صورتی بیشترین تصویری ست که از ژاپن دیده میشود. این تصویر شگفت انگیز “هانامی” نام داشته و به عنوان بزرگترین فستیوال ژاپن شناخته میشود. در ابتدا شاید نگاه کردن به شکوفههای گیلاس چندان جذاب به نظر نرسد اما وقتی باز شدن میلیونها شکوفه صورتی به جشنی بزرگ با آیین مخصوص تبدیل شود میتوان آن را در میان جاذبههای گردشگری ژاپن جای داد. به همین مناسبت در این جا میخواهیم در باره معنی هانامی، آیین و تاریخچه جشن شکوفه های گیلاس صحبت کنیم.

برگزاری هانامی یا جشن شکوفههای گیلاس سنت دیرنه ژاپنیهاست که هر ساله صدها گردشگر را به سوی این کشور میکشاند. این جشن به مناسبت آغاز بهار و باز شدن میلیونها شکوفه برگزار میشود. امروزه این فستیوال رنگاذنگ در کنار معابد تاریخی و مناظر طبیعی به یکی از معروفترین جاذبههای گردشگری تور ژاپن تبدیل شده است.

جشن شکوفه های گیلاس یا هانامی
در بیشتر مناطق جهان شروع فصل بهار بهانهای برای برگزاری فستیوالهای شاد و متنوع است. ژاپن نیز با برگزاری جشن شکوفههای گیلاس یا هانامی به استقبال این فصل سبز میرود. Hanami به معنای تماشای گلها نامی ست که ژاپنیها بر روی جشن گذاشته و آن را با آیینها و مراسم سنتی مختلف برگزار میکنند. در طول برگزاری جشن کوچهها، پارکها و خیابانها را شکوفههای صورتی در بر گرفته و تصاویری رویایی را خلق میکنند. این مناظر چنان باشکوه هستند که هر بینندهای را تحت تاثیر قرار میدهند. اما در این میان این ساکورا Sakura)) نوعی درخت گیلاس در ژاپن است که بیش از همه مورد توجه قرار گرفته و میتوان زیبایی آن را دلیل برگزاری این فستیوال بزرگ دانست. در ادامه با تاریخچه هانامی یا جشن شکوفههای گیلاس ژاپن آشنا میشویم.

تاریخچه جشن شکوفه های گیلاس
فستیوال هانامی تاریخچهای هزاران ساله دارد. میتوان این جشن را تاثیر قدرت طبیعت بر ذهن انسان دانست. هزاران سال قبل باز شدن شکوفههای صورتی در ژاپن چنان ذهنها را تحت تاثیر قرار داد که حتی اشراف زادگان و نجیب زادگان را حیرت زده و آنها را وادار به تماشای جادوی طبیعت کرد. شاعران در وصف شکوفههای گیلاس و آلو شعرهای هایکو سروده و مردم آنها را بلند بلند میخواندند. بدین ترتیب آواز خوانی و تماشای شکوفهها رفته رفته به سنت تبدیل و امروزه نیز به عنوان بزرگترین فستیوال سالانه در ژاپن شناخته میشود. نکته جالب اینکه باز شدن شکوفههای صورتی تنها به یک شهر یا منطقه خاص تعلق ندارد بلکه سراسر ژاپن با ورود به فصل بهار با درختان و شکوفهها تزیین میشوند. اما توکیو پایتخت این کشور را میتوان بهترین مکان برای تماشای مراسم جشن هانامی یا شکوفههای گیلاس دانست.

اهمیت و مفهوم جشن شکوفههای گیلاس ژاپن
mono no aware، «هیچ چیز تا ابد باقی نمی ماند!» این جمله کوتاه ژاپنی به شعار جشن شکوفه های گیلاس در ژاپن تبدیل شده است. جشنی که نشان میدهد زیبایی هر چیز حتی اگر در اوج شکوه و توجه باشد نیز ناپایدار و موقتی ست. شکوفههای گیلاس با طول عمر دو هفتهای خود دقیقا این مفهوم را میرسانند. زیبایی این درختان در قرن ۱۸ بود که مورد توجه قرار گرفت و از آن زمان تا کنون هر ساله با فرا رسیدن فصل بهار رویش این شکوفهها به نشانه زندگی و زیبایی موقت در ژاپن جشن گرفته میشود. شکوفه های گیلاس به نوعی به عنوان نماد ژاپن نیز شناخته میشوند. در تصویر نگارهها، نقاشیها، تزیینات نوشتهها، کارت پستالها و حتی خالکوبیها نشانهای کوچک از درختان صورتی گیلاس دیده میشود. تمامی این موارد را میتوان نشانی از اهمیت جشن هانامی ژاپن دانست.

ساکورا؛ درختان شکوفه گیلاس
ژاپنیها به درختان گیلاس ساکورا (桜 サクラ Sakura) میگویند. آوا و معنای زیبای ساکورا دلیلی بر آن شده تا بسیاری از این اسم برای نامگذاری دختران خود استفاده کنند. این گلهای بسیار زیبا در ماههای فرودین و اردیبهشت شکوفا شده و ژاپن را به اوج زیبایی خود میرسانند. درختهای ساکورا در بسیاری از مناطق ژاپن به صورت خود رو رشد میکنند. اما بیشتر درختهای زینتی با شکوفههای صورتی پرورش داده شده و برای جشن بهار آماده میشوند. این درختان زینتی بر خلاف ساکوراهای خود رو تنها در حد شکوفه باقی مانده و به گیلاس تبدیل نمیشوند. در واقع همانطور که از اسمشان پیدا فقط جنبه تزیینی دارند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید سرعت حرکت شکفتن شکوفهها از جنوب تا شمال ژاپن ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر در روز است. ژاپنیها با نزدیک شدن به بهار خط باز شدن شکوفهها را تخمین زده و زمان برگزاری جشن بزرگ هانامی را اعلام میکنند.

رسوم و آیین های جشن شکوفههای گیلاس
در صدها سال قبل جشنهای شکوفه های گیلاس بسیار با شکوه و به قول معروف شاهانه برگزار میشد، رژههای خیابانی، موسیقی و رقصهای محلی بخشی از مراسم جشن بودند هر چند که امروزه بسیاری از آیین از بین رفتهاند اما همچنان برگزاری فستیوال برای ژاپنیها بسیار حائز اهمیت بوده و گردشگران بسیاری را به سوی شهرهای مختلف ژاپن میکشاند. مردم ژاپن از چند روز قبل با خرید مواد غذایی و لباس خود را برای جشن شکوفه های گیلاس آماده میکنند. در روز جشن پارکها، باغها و فضای سبز شهرهای ژاپن میزبان مردمی هستند که با غذاهای مخصوص و جشن و پایکوبی به استقبال جشن بهار میروند.

تاریخ و زمان برگزاری جشن شکوفههای گیلاس
روز دقیق برگزاری فستیوال شکوفههای گیلاس هر ساله توسط دولت ژاپن اعلام میشود. اما میتوان که تاریخ حدودی آن بین ماههای مارچ و اپریل است. اما سوال مهم دیگر اینکه بهترین شهرها برای برگزاری جشن کدامها هستند؟ در جواب میتوان گفت که شهر توکیو با ۱۰۰۰ اصله درخت گیلاس یا ساکورا، شهر کیوتو که چندین پارک زیبا و سرسبز دارد، پارک و قلعه هیروساکی و تقریبا دیگر شهرهای بزرگ و کوچک ژاپن فستیوال شکوفههای گیلاس را برگزار میکنند. بنابراین شما به عنوان گردشگر مدر هر کجای ژاپن باشید میتوانید همراه با مردم محلی به باغهای و پارکها رفته و شکوفههای گیلاس یا لو را تماشا کنید
خوراکی ها و غذاهای مخصوص هانامی
یکی از ویژگیهای جشن شکوفههای گیلاس غذاهای مخصوصی ست که برای این جشن پخته میشوند. سبد اونیگیری (onigiri) یا کوفته برنجی و ساکورا موچی (Sakuramochi) است که نوعی کیک برنجی شیرین است از غذاهای ویژه جشن شکوفه های گیلاس هستند. این غذاها معمولا به صورت خانگی پخته شده و در دورهمیهای روز جشن در طبیعت سرو میشوند اما گردشگران یا افرادی که وقت کافی برای پختن غذا ندارند میتوانند غذاهای مخصوص را از اغذیه فروشیها یا رستورانها به صورت حاضری خریداری کنند.

بایدها و نبایدهای فستیوال هانامی
- مراقب درختان باشید. شاخه ها را نکشید و تکان ندهید، شکوفه نچینید، از درختان بالا نروید و روی ریشه درختان ننشینید.
- از ریختن زباله در پارک یا باغهای عمومی خودداری کنید. توجه داشته باشید که برخی از پارکها سطل زباله ندارند. پس همیشه یک کیسه همراه دشته و زبالهها را با خود به بیرون ببرید.
- قوانین از پارکی به پارک دیگر متفاوت هستند. بسیاری از پارک ها اجازه کباب کردن را نمی دهند. برخی از آنها عصرها منع رفت و آمد دارند. بنابراین قوانین محلی را بررسی کنید و به آنها احترام بگذارید.
سوالات متداول
هانامی در ژاپنی چیست؟
در ژاپن سنت باستانی لذت بردن از شکوفههای زیبای گیلاس که عمر زودگذار دارند هانامی نامیده میشود که در لغت به معنای تماشای گل است.
تفاوت هانامی و ساکورا چیست؟
ساکورا به معنای شکوفه گیلاس و هانامی به معنای تماشای شکوفه گل است. هانامی به دو کلمه تقسیم می شود – هانا به معنای “گل” و mi به معنای “مشاهده”.
چرا مردم ژاپن هانامی را جشن می گیرند؟
هانامی قدمتی چند صد ساله در فرهنگ مردم ژاپن دارد. این سنتی قدیمی نماد استقبال از بهار و قدردانی و تحسین زیباییهای طبیعت است.
بیشتر بخوانید …