ثبت جنگل‌های هیرکانی در میراث جهانی یونسکو

جنگل‌های هیرکانی ایران به‌عنوان دومین منبع بزرگ طبیعی ایران، در میراث جهانی یونسکو ثبت شد. اکنون کشور ایران دارای دو آثار طبیعی در میراث یونسکو می‌باشد که اولین آن‌ها بیابان لوت بوده است.

در چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در ۱۴ تیرماه، جنگل‌های هیرکانی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. با تأیید کارشناسان اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و کسب اکثریت آرا این جنگل‌ها به‌عنوان دومین میراث طبیعی ایران در میراث جهانی قرار گرفت.

جنگل‌های هیرکانی که به جنگل‌های شمال معروف است مساحتی بالغ‌بر ۵۵ هزار کیلومترمربع را به خود اختصاص داده‌اند. این جنگل‌ها در خاک ایران و جمهوری آذربایجان سبز شده‌اند و در داخل شامل حاشیه جنوب و جنوب غربی دریای خزر می‌شود.

هیرکانی یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان به شمار می‌رود و با قدمت ۴۰ میلیون ساله یک موزه طبیعی در دامن طبیعت است.

جنگل‌های هیرکانی یکی از زیست‌بوم‌های مهم دنیا

این جنگل‌های پهن‌برگ بخش عمده‌ای از مناطق شمالی ایران را پوشانده است و در عصر یخبندان هم ردی از جنگل‌ها وجود داشته که با پایان این عصر گسترش بیشتری یافته‌اند.

بیش از سه هزار و ۲۰۰ گونه گیاهی در این ناحیه موجود است که هیرکانی را ازنظر پوشش گیاهی بسیار غنی کرده است. البته در این جنگل ۵۸ گونه پرنده و پستاندار هم سکونت دارند که یوزپلنگ معروف ایرانی هم در این مکان زندگی می‌کند.

 تنوع گیاهان و جانوران در هیرکانی آن را به‌عنوان یکی از ۲۰۰ زیست‌بوم طبیعی جهان در فهرست صندوق حیات‌وحش جهان قرار داده است.

جنگل‌های هیرکانی در وهله اول به‌عنوان برآورده سازی نیاز طبیعی انسان یعنی اکسیژن اهمیت دارد و در وهله دوم ازنظر گردشگری و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است.

اما این روزها این جنگل‌های گران‌بها حال‌وروز خوبی ندارند و ۴۲ درصد آن در معرض نابودی قرارگرفته است. توسعه سریع عمرانی، چرای بی‌رویه، برداشت غیرقانونی از منابع جنگل، ساخت‌وساز، تصرف غیرقانونی زمین‌ها، توسعه ناپایدار گردشگری و موارد بسیار دیگری در حال تخریب این جنگل‌های ارزشمند هیرکانی شده است.

امید است با ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی و برنامه‌های بلندمدت به احیای دوباره آن کمک کند.

اولین اثر طبیعی ثبت‌شده ایران در میراث جهانی یونسکو

بیابان لوت اولین اثر طبیعی ایران بود که با تلاش‌های بسیار در تیرماه ۱۳۹۵ جز میراث یونسکو ثبت جهانی شد.

بیابان لوت بیست و هفتمین بیابان بزرگ جهان به شمار می‌رود که با مساحتی بالغ‌بر ۴۰ هزار کیلومترمربع بخش‌های از کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی را شامل می‌شود.

بیابان لوت ازجمله مناطق خشک و فوق گرم جهان شناخته می‌شود که بیشترین دمای ثبت‌شده برای آن ۷۰ درجه سانتی‌گراد بوده است. دانشمندان رنگ تیره و خشکی سطح که موجب جذب گرمای خورشید می‌شود را علت گرمای بالای آن دانسته‌اند.

جاذبه‌های بیابان لوت

لوت در لغت به معنای لخت، برهنه و بی‌آب‌وعلف است اما این عریان فوق گرم دارای جاذبه‌های اسرارآمیزی هم می‌باشد.

یکی از مناظره شگفت‌انگیز آن کلوت‌های شهداد ست که از دور شبیه به شهر یا برج می‌ماند. این کلوت‌ها از مرتفع‌ترین هرم‌های ماسه‌ای دنیا هستند. در این فضا هیچ علائم حیاتی وجود ندارد و هیچ انسانی قادر به گذر از تمامی بخش‌های آن نشده که زین سبب برخی این مکان را شهر ارواح یا موجودات خیالی می‌دانند.

از دیگر عجایب این کویر، پیدا شدند آثار باستانی با تمدن هزارساله است. آثاری مانند ظروف سفالی، مرمری و فلزی که دارای رنگ و طرح است.