ایران، سرزمینی با قدمت کهن و طبیعت بینظیر، شگفتیهای بسیاری را در دل خودش جای داده است که کمتر کسی آنها را میشناسد. غار باستانی کرفتو یکی از بینظیرترین و حیرتانگیزترین جاهای دیدنی ایران است که در سالهای اخیر، توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. با ستاره ونک همراه شوید تا شما را به یک سفر جذاب در این غار ببریم.
غار کرفتو کجاست؟
اگر این سوال ذهنتان را درگیر کرده که اصلا این غار کجاست؟ یا غار باستانی کرفتو در کدام استان واقع شده است؟ باید بگوییم کرفتو در واقع یک غار باستانی در استان کردستان است که در بر بلندای صخرهای مرتفع در میان کوههای سر به فلک کشیده در شمال غرب شهرستان دیواندره و شرق شهرستان سقز قرار دارد.
این غار که شکلگیری آن چندین میلیون سال طول کشیده است، زمانی در زیرآب بوده و وقتی از زیرآب بیرون آمد سالها طول کشید که قندیلهای آهکی آن به شکل کنونی درآید؛ اما جذابیت آن به قندیلهای آهکی و چندین میلیون سالهاش نیست. نکته جالب و عجیبی که درباره این غار وجود دارد این است که زمانی محل سکونت و اختفای انسانها بوده و در آن حتی کتیبههایی به زبان یونانی کشفشده است!
تاریخچه غار کرفتو
تاریخچه غار کرفتو به دوران باستان بازمیگردد. طبق بررسیهای انجام شده، آثاری از سکونت انسان در این غار در دوره هخامنشیان دیده میشود. همچنین، در دوران صفویه نیز غار کرفتو برای مخفی کردن جنازهها و نگهداری از آنها به کار گرفته میشد. در سال ۱۳۶۷ میلادی، یک گروه کوهنوردی ایرانی برای اولین بار وارد این غار شدند و تلاش کردند تا درون غار را کاوش کنند. این کاوشگران با کمک ابزارهای اصلاح شده و با استفاده از سیستمهای نورپردازی، موفق شدند تا قسمتهایی از غار را که تا آن زمان کمتر شناخته شده بودند را کشف کنند. از آن زمان به بعد، غار کرفتو برای کوهنوردان، سنگنوردان و مسافرانی که به دنبال طبیعتگردی هستند، یک مقصد پرطرفدار شده است. این غار از دیدگاه گردشگری مهم و جاذبه گردشگری مهمی در استان کردستان و ایران است.
دلیل نامگذاری غار کرفتو
داستانهای مختلفی برای علت نامگذاری این غار نقل میشود، برخی میگویند نام این غار، «قلعه کرفتو» است و در اصل «قهلایکهرفتو» تلفظ میشود و همین نشانهای است که این غار در طی قرنها، قلعه و جان پناهی بوده برای مردم منطقه، عدهای دیگر میگویند کرفتو در اصل «گرفتو» بوده و در زبان کردی به معنی گرفته شده و فتح شده است.
بیشتر بخوانید
آشنایی با روستای پلکانی هجیج در دل کوههای کرمانشاه
بخشهای مختلف غار کرفتو
غار کرفتو دو بخش دارد، طبیعی و دست کند:
بخش طبیعی غار باستانی کرفتو
میلیونها سال پیش، محلی که امروز غار کرفتو در آن قرار دارد، کاملاً زیر آب بود و کم کم بر اثر خشکسالیها در طی قرنها سر از آب درآورد؛ البته هنوز هم که هنوز است در بخشی از این غار حوضچههای کوچک آبی را میتوان دید.
کرفتو غاری است آهکی و هر چقدر که درگذشته رسیدن به دهانه آن نیاز به سعی و تلاش داشته، امروزه به یمن پلکان فلزی که دارد، به سادگی قابل فتح است. داخل غار پیچ در پیچ و پر از راههای فرعی است که هنوز بسیاری از آنها دست نخورده و کشف نشده منتظر افراد ماجراجویی هستند که با سری نترس قدم پیش بگذارند؛ البته لازم نیست شما داوطلب این کار شوید، همان قسمتهای کشف شده غار که به ۷۵۰ متر میرسند هم به حدی زیبا و باورنکردنی هستند که هوش از سر میبرند. دالانهایی با عرضهای متفاوت که فرسایش آب در طی سالها، هنرمندانه سقفها و دیوارههایی رنگارنگ و قوسهایی پر پیچوتاب در آنها به وجود آورده است که نمیتوان به سادگی چشم از آنها برداشت.
بخش دست کند غار باستانی کرفتو
یک معماری صخرهای بینظیر است که در آن معماران باستانی، در واقع آپارتمانی چهار طبقه را با اتاقها و راهروها و دالانهای فراوان تراشیدهاند که البته بسیاری از آنها درطول تاریخ به ویرانه بدل شده است. هرچند که هرچه از معماری این بخش بگوییم، نمیتوانیم حق مطلب را ادا کنیم و تنها راهش این است که از نزدیک معماری خارقالعاده و ظرافت و دقت بهکاررفته در تراشهای اتاقها و سقفها را در دل صخرهها ببینید؛ پلهها و نورگیرهایی که همه با دقت و حوصله تراش خوردهاند و معمار آنها فکر همه جا را کرده است؛ حتی امنیت خانهها را.
معجزه دیگر این معماری هم این است که طبقات این آپارتمانهای دست کند به سادگی قابل دسترس هستند و به چشم برهم زدنی میتوان از طبقه اول به طبقه چهارم رفت، البته که بدون آسانسور و تجهیزات.
اما داستان به همینجا ختم نمیشود، در و دیوار برخی از اتاقهای این بنای عجیب پر است از نقوش حیوانات و انسانها و گیاهان.
از دیگر عجایب بخش دست کند غار کرفتو، بخشهای مختلف موجود در آن است که شامل آشپزخانه، سیستم آبرسانی و معبد هراکلس یا هرکول، بزرگترین پهلوان اسطورهای یونان و روم باستان است که میگویند در طبقه سوم غار قرار داشته و بر سر در آن کتیبهای به چشم میخورد که در آن نوشته شده، «این خانه هراکلس است، هرکس در آن وارد شود، در امان است»
بیشتر بخوانید
فرصت دیدن طبیعت رویایی کردستان را در تابستان از دست ندهید
آبوهوای غار کرفتو چگونه است؟
غار کرفتو تکاب، بستگی به فصل و زمان دقیق مراجعه شما به غار دارد. در تابستان، دمای هوا درون غار معمولاً به حدود ۲۵ درجه سانتیگراد میرسد؛ اما در فصلهای سردتر، دمای هوا درون غار پایینتر از این مقدار خواهد بود. همچنین، با توجه به موقعیت جغرافیایی غار کرفتو و ارتفاع آن، دمای بیرون از غار نیز ممکن است در فصول مختلف متفاوت باشد. بههرحال، برای بازدید از غار کرفتو، بهتر است قبل از رفتن به غار با مراجعه به پایگاههای اطلاعرسانی محلی و یا مراجعه به مراکز توریستی، اطلاعات دقیقتری درباره شرایط آبوهوایی غار کسب کنید.
کتیبه غار باستانی کرفتو چیست؟
کتیبه غار کرفتو یک کتیبه باستانی است که در داخل غار کرفتو در استان کردستان قرار دارد. این کتیبه در قرن دوم میلادی توسط یکی از پادشاهان پارت، به نام هرمز یکم، بر روی دیوارهای غار حک شده است. متن کتیبه به زبان پارتی با حروف خطی نوشته شده است و شامل سه قسمت است. در قسمت اول، نام پادشاه هرمز یکم و توصیفی از تواناییها و انجازهای او ذکر شده است. در قسمت دوم، ترجمهای از متن قسمت اول به زبان یونانی آمده است. در قسمت سوم، یک دعا برای موفقیت پادشاه هرمز یکم آمده است. کتیبه غار کرفتو از لحاظ تاریخی، ارزش بسیار زیادی دارد و برای محققین و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ایران باستان بسیار جالب است.
چطور از تمامی مکانهای غار بازدید کنیم؟
با ورود به داخل غار متوجه میشوید که برای بازدید از تمامی مکانهای آن باید سوار بر قایق شوید. درست حدس زدید در این غار هنوز آب وجود دارد که بر دیوارههای آن در هنگام عبور، همه نوع نقاشی زیبا را خواهید دید که طبع هنری شما را برانگیخته میکند.
یادگاری دیگری از «خانیکف مستشرق روسی» بر دیوارهٔ راهروی ارتباطی طبقه اول به دوم دیده میشود که نشان از بازدید ایشان در سال ۱۹۱۷ میلادی است.
بیشتر بخوانید
اسالم به خلخال، شگفتانگیزترین جاده جنگلی ایران
مسیر دسترسی به غار کرفتو
اگر از سمت تکاب برای بازدید از غار کرفتو راهی میشوید باید خود را به جاده تکاب- ایرانخواه برسانید. مسیر جاده را در پیش بگیرید، از منطقه چپدره بگذرید و وارد استان کردستان شوید؛ همینطور ادامه دهید تا به جاده کرفتو که در سمت راست جاده اصلی قرار گرفته است، برسید. باز هم بروید تا روستای یوزباش کندی را پشت سر بگذارید؛ سه کیلومتر بعد از این روستا، غار کرفتو پیش روی شماست.
فاصله سنندج تا غار کرفتو حدود ۷۰ کیلومتر است. این فاصله در حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت با خودرو طی میشود. با این حال، برای دسترسی به غار کرفتو باید از راههای پیچوخمدار و در برخی موارد کوهنوردی استفاده کرد که ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد. بهترین راه برای رسیدن به غار کرفتو، استفاده از راهنمای محلی یا گروههای توریستی مجرب است.
اگر در دیواندره هستید و میخواهید از غار کرفتو دیدن کنید باید خود را به جاده دیواندره- سقز و سپس، جاده تکاب- ایرانخواه برسانید. در این جاده حرکت کنید تا به منطقهای به نام گوربابا علی برسید، این منطقه را پشت سر بگذارید تا به جادهای شوسه به نام جاده کرفتو برسید. همچنان ادامه دهید تا از روستای یوزباش کندی نیز عبور کنید؛ سه کیلومتر بعد از این روستا، غار کرفتو پیش روی شماست.
اگر از سمت تکاب برای بازدید از غار کرفتو راهی میشوید باید خود را به جاده تکاب- ایرانخواه برسانید. مسیر جاده را در پیش بگیرید، از منطقه چپدره بگذرید و وارد استان کردستان شوید؛ همینطور ادامه دهید تا به جاده کرفتو که در سمت راست جاده اصلی قرار گرفته است، برسید. باز هم بروید تا روستای یوزباش کندی را پشت سر بگذارید؛ سه کیلومتر بعد از این روستا، غار کرفتو پیش روی شماست.
فاصله سنندج تا غار کرفتو حدود ۷۰ کیلومتر است. این فاصله در حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت با خودرو طی میشود. با این حال، برای دسترسی به غار کرفتو باید از راههای پیچوخمدار و در برخی موارد کوهنوردی استفاده کرد که ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد. بهترین راه برای رسیدن به غار کرفتو، استفاده از راهنمای محلی یا گروههای توریستی مجرب است.
امکانات رفاهی غار کرفتو
هنگامی که به غار کرفتو سفر میکنید در نگاه اول شاید به فکر یک غار تاریک و سرد و بدون هیچ گونه دسترسی به مواد غذایی بی افتید، خوشبختانه، تصور شما اشتباه است؛ زیرا در این غار همه نوع امکانات از قبیل پارکینگ، سرویس بهداشتی، روشنایی درون غار از طریق برق، سکوهای نشیمن برای استراحت مسافرین و فروشگاههای مواد غذایی موجود است.
در ابتدای ورود به غار کرفتو به شما راهنمای ورودیه در طبقات داده میشود.
همان طور که گفتیم با وجود این امکانات رفاهی شما در این غار آرامش خاطر خواهید داشت اما در عین حال برای بدترین شرایط نیز باید آماده بود! به دلیل این که سیستم روشنایی در غار از طریق سیمکشی برقی است احتمال قطعی برق را خواهیم داشت؛ بنابراین بههمراه داشتن چراغقوه خالی از لطف نخواهد بود. اگرچه باید اعتراف کرد که که گشت و گذار در این شرایط غار هم جذابیتهای خاص خود را خواهد داشت.
همچنین با وجود فروشگاههای بزرگ برای تهیه خوراکی و آب آشامیدنی برای این که در فصل گرما احساس عطش در غار را بیشتر احساس میکنید بهتر است به همراه خود آب آشامیدنی همراه داشته باشید.
مورد بعدی را که باید در نظر داشته باشید این است که در فضای بیرون غار هیچگونه درخت و سایهاندازی دیده نمیشود پس بهتر است که کرمهای ضدآفتاب و کلاه و عینکآفتابی همراه خود داشته باشید.
نکات مهم برای بازدید از غار کرفتو
برای بازدید از غار باستانی کرفتو، نکاتی که باید در نظر گرفت عبارتاند از:
- آمادهسازی: برای بازدید از غار، باید آمادهسازیهای لازم از قبیل پوشیدن لباسهای مناسب (مانند لباسهای گرم و راحت)، داشتن چراغقوه و کفشهای مناسب برای راه رفتن در غار انجام شود.
- راهنمایی: بهتر است با همراه داشتن راهنمایی محلی و یا راهنمای گردشگری بازدید از غار را انجام دهید تا از اطلاعات لازم درباره غار و نحوه بازدید از آن مطلع شوید.
- امنیت: به دلیل وجود تنداب آب در غار، باید از ایمنی خود مطمئن شوید و از تلاش برای شنا در آن خودداری کنید. همچنین باید به اصطلاح «سیل» در غار توجه داشته باشید و در صورت بروز آن، به سرعت از غار خارج شوید.
- نظافت: به دلیل اینکه کرفتو یک منطقه طبیعی است، باید در بازدید از آن از نظافت و پاکیزگی آن مراقبت کرد و به هیچ عنوان زباله را در داخل غار رها نکرد.
- زمان بازدید: بهتر است بازدید از غار کرفتو را در فصل بهار و یا تابستان انجام دهید تا از شرایط آبوهوایی مناسب برای بازدید برخوردار شوید.
قوانین: قبل از ورود به غار، باید از قوانین بازدید از آن مطلع شوید و آنها را رعایت کنید. به عنوان مثال، ورود با حیوانات خانگی و یا شکار از داخل پارک ممنوع است.
سخن پایانی
غار کرفتو یکی از زیباترین و عجیبترین غارهای ایران است که نظیر آن در هیچ جای دیگر وجود ندارد. غاری که حتی زمانی هرکول نیز به آن پناه آورده بوده، بدون شک چیزهای زیادی برای دیدن دارد. غار هرکول در آبان ماه سال ۱۴۰۱ در فهرست جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید.
سوالات متداول
.
غار کرفتو کجاست؟
غار کرفتو در استان کردستان، شهر دیواندره، جاده دیواندره به سقز، جاده تکاب به ایرانخواه جاده کرفتو قرار دارد.
قدمت غار کرفتو چقدر است؟
قدمت غار کرفتو به دوره هخامنشیان (حدود ۲۵۰۰ سال پیش) بازمیگردد، زیرا در برخی از کتیبههایی که در داخل غار وجود دارد، نام فرمانروایی هخامنشی به نام «خشایارشا» ذکر شده است. همچنین، غار کرفتو در دورههای بعدی نیز به عنوان محل زندگی و پناهگاه برای مردم منطقه بکار گرفته شده است؛ بنابراین، میتوان گفت که قدمت این غار به چند هزار سال پیش بازمیگردد.
در چه ساعاتی میتوان غار کرفتو را دید؟
برای بازدید از غار کرفتو میتوانید همهروزه از ساعت ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر به آنجا بروید؛ همچنین یادتان باشد برای ورود باید بلیط ورودی بخرید.