بدون هیچ اغراقی بازدید از دریاچه بایکال روسیه که در امتداد شمال-جنوب از میان کوهها و جنگلهای برفی مخروطی سیبری میگذرد، تجربهای بینظیر در جهان است. این دریاچه با عمق بیش از ۱.۶ کیلومتر، عمیقترین دریاچه آب شیرین در دنیا به شمار رفته و به عنوان یکی از میراث جهانی یونسکو همانند جواهری انکارناپذیر در تاج سیبری میدرخشد. در راهنمای سفر به دریاچه بایکال میتوانید درباره آنچه که قبل از رفتن به دریاچه بدانید تا جاذبهها و دیدنیهای این مکان سحرآمیز بخوانید.

تاریخچه دریاچه بایکال / تاریخ پر رمز و راز
دریاچه بایکال در جنوب سیبری، علاوه بر اینکه عمیقترین دریاچه آب شیرین جهان است و قدمتی ۲۵ میلیون ساله دارد، قدیمیترین دریاچه جهان نیز به شمار میرود. برای علاقهمندان به تاریخ، ماجراجویی و طبیعت مطمئناً بازدید از بایکال در تور روسیه بسیار هیجان انگیز خواهد بود. این دریاچه با مرکز اداری خود در شهر ایرکوتسک، تقریباً به اندازه بلژیک است و یک پنجم آب شیرین جهان را در خود جای داده. جالب اینجاست که در حالی که این دریاچه توسط بیش از ۳۰۰ رودخانه تغذیه میشود، تنها توسط یک رودخانه یعنی آنگارا، زهکشی میشود. دریاچه همچنین میزبان گونههای متنوع جانوری میباشد.
در کنار تنوع زیستی خیرهکننده، دریاچه بایکال به عنوان دریای مقدس نیز شناخته میشود و آبهای کریستالی حجیم آن افسانههای زیادی را در خود جای دادهاند. در میان افسانههای محلی دریاچه، افسانه یک جانور آبی به نام لوسود خان (استاد اژدهای آب) توسط مردم بومی بوریات منطقه روایت میشود. گفته میشود که این موجود شبیه یک ماهی خاویاری غولپیکر با پوزه بیرونزده و زرهی که پشتش را پوشانده است، صدها سال است که در اینجا زندگی میکند و برخی معتقدند که این هیولای افسانهای دریاچه در سنگنگارههای عصر حجر واقع در امتداد صخرههای بایکال نیز دیده شده است.

چه چیزی بایکال را تا این اندازه منحصر به فرد کرده است / دلایل بازدید
اگر عمیقترین و قدیمیترین دریاچه جهان بودن برای بازدید از بایکال برایتان کافی نیست، لازم است بدانید که دریاچه بایکال جاذبهها و فعالیتهای فراوانی دارد تا انواع مسافران را پرانرژی و سرگرم نگه دارد. بدون اغراق اینجا تمام گردشگران با هر سلیقهای را شگفت زنده میکند! این دیدنیهای بایکال را از دست ندهید:
در دریاچه بایکال میتوانید شگفتیهای حیات وحش را تماشا کنید
با بیش از ۸۰ درصد از بیش از ۳۷۰۰ گونه آن که در هیچ جای دیگری از زمین یافت نمیشوند! جای تعجب نیست که دریاچه بایکال اغلب “گالاپاگوس روسیه” نامیده میشود. معروفترین این گونههای بومی، نِرپا نقرهای-خاکستری لاغر، تنها فک منحصربه فرد آب شیرین جهان است. اعتقاد بر این است که نِرپاها هنگام عقبنشینی آخرین عصر یخبندان در اینجا به دام افتادهاند و اکنون گونهای حفاظتشده هستند. برای دیدن آنها، بهترین گزینه بازدید از جزیره اولخون، شبهجزیره سویاتوی نوس و سواحل شمالی دورافتاده دریاچه بایکال است.

حیات وحش دریاچه بایکال
آبهای درخشان دریاچه بایکال همچنین زیستگاه بیش از پنجاه گونه ماهی است، از جمله این گونهها، ماهی بومی بدون فلس گولومیانکا و ماهی اومول، عضوی از خانواده ماهی قزلآلا هستند که در غذای محلی منوها رستورانها بسیار دیده میشود. ماهی خاویاری بایکال که بسیار ارزشمند است، میتواند تا نه کیلوگرم خاویار در زمان بلوغ تولید کند. در مورد حیوانات خشکی، جنگلهای ناهموار اطراف دریاچه بایکال فرصتهایی را برای تجربه یک سافاری سیبری واقعی فراهم میکنند که ممکن است شامل مشاهده خرسهای قهوهای، گوزن شمالی، گراز وحشی، گوزن کوچک سیبری، گربهماهی، قاقم، سمور، سیاهگوش و ولورین باشد. البته نباید فراموش کرد که گرگهای واقعی در استپهای جنگلی ساکن هستند

از ماجراجوییهای فضای باز لذت ببرید
در ماههای تابستان، زمانی که قایقهای بادبانی و کشتیها سفرهای منظمی به سکونتگاههای کنار دریاچه انجام میدهند، اسبسواری، پیادهروی و ماهیگیری از جمله فعالیتهایی است که مسافران در طول بازدید از دریاچه بایکال از آن لذت میبرند. زمستان که فرا میرسد، دریاچه کاملاً یخ میزند، جادههای یخی در سراسر آن امتداد مییابند و توجه به سورتمهسواری، اسکی و اسکیت معطوف میشود. برای ماجراجویان واقعی، سفر به کوههای خمار-دابان در جنوب بایکال، مسلماً هیجانانگیزترین فرصتها را در هر تجربه سفر به بایکال ارائه میدهد. این منطقه برای اسکیبازان و کوهنوردانی که میتوانند با طبیعت بکر و مملو از صخرههای ناهموار و شگفتانگیز کنار بیایند نیز جذاب است.
بیشتر بخوانید: تجربه قطار ترانس سیبری: راهنمای سفری حماسی در روسیه با قطار سیبری
“شمنیسم” را در محیطی حماسی تجربه کنید
جزیره اولخون، سومین جزیره بزرگ دریاچهای جهان، خانه بوریاتهای شمنگرا است که معنویت آنها بر سازند مقدس صخره شمن متمرکز است و در سراسر جزیره در روبانها و پرچمهای دعا که دور درختان و تیرکها پیچیده شدهاند، قابل مشاهده است.
جزیره اولخون، به اندازهای بزرگ است که دریاچههای مخصوص به خود را دارد و چشمانداز آن ترکیبی خارقالعاده از تایگا، علفزار و جنگل را شامل میشود. حتی یک بیابان کوچک هم دارد. این جزیره که بهترین مکان برای گشت و گذار با پای پیاده، دوچرخهسواری یا اسبسواری است، بهشتی برای جویندگان آرامش است که از فعالیت در فضای باز نیز لذت میبرند. در طول مسیر دهها بنای باستانی برای کاوش و گلههای اسبهای وحشی برای تماشا وجود دارد.

فرهنگ بایکال را کشف کنید
لیستویانکا، مطمئناً توریستیترین شهر منطقه، پایگاهی عالی برای شروع ماجراجوییهای دریاچه بایکال است و چیزهای زیادی برای نگه داشتن گردشگران در آنجا برای مدت طولانیتر نیز دارد! این شهر یک بازار عالی (با غذاهای تازه و هدایای عجیب و غریب) و موزههای پراکندهای دارد.
به عنوان مثال، موزه بایکال، یک غواصی مجازی به اعماق دریاچه بایکال ارائه میدهد، در حالی که موزه معماری و قومنگاری روباز تالتسی (۲۰ کیلومتری لیستویانکا و قابل دسترسی از طریق حمل و نقل عمومی) از نقاط برجسته گردشگری دریاچه بایکال برای علاقهمندان به فرهنگ است. نمایشگاهها شامل بازسازی خانههای سنتی بوریات و ساختمانهای دوران قزاق قرن هفدهم، با منطقهای اختصاص داده شده به مردم عشایری بومی اِوِنک است. این شهر همچنین فعالیتهای عملی سرگرمکننده زیادی از جمله عروسکسازی سفالی و بافت پوست درخت توس گرفته تا راه رفتن روی چوب را ارائه میدهد

چه زمانی از دریاچه بایکال بازدید کنیم
زمان بازدید از دریاچه بایکال تا حد زیادی به این بستگی دارد که وقتی به آنجا میرسید، میخواهید چه کاری انجام دهید! به طور خلاصه، دریاچه معمولاً بین ژانویه و مه یخ میزند و این امر آن را برای فعالیتهایی مانند اسنوموبیل سواری، سورتمهسواری با سگ و اسکیت ایدهآل میکند، در حالی که ماههای تابستان برای کوهنوردان و دوستداران ورزشهای آبی مناسبتر است. در اینجا مروری کلی بر آب و هئوای بایکال داریم:
تابستان: اواسط ژوئن – اواسط آگوست
با بارندگی کم و دمای متوسط ۱۸ درجه سانتیگراد در ماه جولای، تابستان به مراتب شلوغترین فصل در اطراف دریاچه بایکال، به ویژه در جزیره اولخون است. این زمانی است که آبهای آن در گرمترین حالت خود هستند، غروب خورشید بسیار دلچسب است و این منطقه برای پیادهروی، شنا یا استراحت عمومی در آفتاب سیبری آماده است.
پاییز: اواسط آگوست – اواسط نوامبر
در اواخر آگوست، از جمعیت گردشگران کاسته شده وهوا میتواند بسیار بارانی شود. این در حالی ست که دما در ماه سپتامبر هنوز نسبتاً معتدل است، آبهای دریاچه بایکال ممکن است برای شنا کردن خیلی سرد باشند. در طول ماههای اکتبر و نوامبر، هوا به طور قطع تغییر کرده و باران و طوفان مکرراً رخ میدهد.

زمستان: اواسط نوامبر – اواسط آوریل
با کاهش دما (به طور متوسط در ماههای زمستان به -۱۸ درجه سانتیگراد میرسد)، همه اینها به این معنی است که بازدید از دریاچه بایکال بین نوامبر و آوریل به شما این امکان را میدهد که شکوه زمستانی آن را در خلوت نسبی تجربه کنید. تا ژانویه، دریاچه بایکال تا عمق دو متر یخ میزند و آب آن به سایهای عمیق از یاقوت کبود جامد تبدیل میشود که این حس را به شما میدهد که روی شیشه راه میروید. مارس بهترین زمان برای بازدید از دریاچه بایکال و لذت بردن از ورزشهای زمستانی است.
بهار: اواسط آوریل – اواسط ژوئن
با توجه به اینکه هوا در آوریل و اوایل مه تا حدودی ناپایدار است، اواخر مه و اوایل ژوئن برای مسافرانی که به دنبال مکانی خلوت و محیطی خیرهکننده هستند، ایدهآل است. در این ماهها هوا نسبتاً معتدل است و دریاچه بایکال را (تقریباً) برای خودتان خواهید داشت.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان سفر به روسیه + راهنما جامع
نکاتی که قبل از رفتن به دریاچه بایکال باید بدانید
قبل از سفر به دریاچه بایکال، بهتر است چند نکته اساسی را در نظر داشته باشید تا بتوانید در هر زمانی از سال که برای سفر انتخاب میکنید، بیشترین بهره را از آن ببرید:
- حتما برای خرج و مخارج روزانه پول نقد همراه داشته باشید.
- در منطقه بایکال زبان انگلیسی به طور گسترده صحبت نمیشود، بنابراین بهتر است چند عبارت روسی را در آستین خود داشته باشید، یا حتی زبان بوریات خود را تقویت کنید. در غیر این صورت، تنها راه برقراری ارتباط زبان جهانی اشاره است.
- هنگام بازدید از دریاچه بایکال در ماههای تابستان، باید از ماسک محافظ حشرات استفاده کنید و همچنین به خاطر داشته باشید که دما هنگام غروب کمی کاهش مییابد، بنابراین فراموش نکنید که لباسهای چند لایه همراه داشته باشید. ناگفته نماند که برای جلوگیری از یخ زدگی در زمستان به لباسهای مناسب هوای سرد نیاز خواهید داشت.

راههای دسترسی به دریاچه بایکال
- با قطار: دریاچه بایکال یک ایستگاه کلیدی در راه آهن سراسری سیبری است؛ طولانی ترین خط آهن جهان با ۹۲۸۹ کیلومتر ریل که مسکو را به ولادیوستوک در خاور دور متصل می کند.
- با هواپیما: به مسکو پرواز کنید و سپس با پرواز ۵.۵ ساعته به ایرکوتسک، دروازهای برای کاوش در دریاچه بایکال بروید. این پرواز توسط خطوط هوایی آئروفلوت و خطوط هوایی سیبیر انجام میشود و معمولاً روزانه چند پرواز وجود دارد. از ایرکوتسک، پس از یک سفر ۲.۵ ساعته با ماشین یا اتوبوس به لیستویانکا خواهید رسید، در حالی که جزیره اولخون حدود هفت ساعت با شما فاصله دارد.

دریاچه بایکال روی نقشه
دریاچه بایکال در جنوب سیبری واقع شده است، توده عظیمی که بین استان ایرکوتسک، تابعه فدرال روسیه در شمال غربی و بوریاتیا در جنوب شرقی امتداد دارد و مرکز اداری آن در شهر ایرکوتسک قرار گرفته. دریاچه بایکال دارای ۲۷ جزیره است که اکثراً خالی از سکنه هستند. جزیره اولخون با طول ۴۵ مایل، بزرگترین جزیره در منطقه است.

در منطقه بایکال روسیه کجا اقامت کنیم
لیستویانکا گزینههای اقامتی عالی زیادی دارد. میتوانید از بین هاستلهای مقرونبهصرفه مانند هاستل بایکال یا هتل ناتالی با موقعیت مکانی عالی یکی را انتخاب کنید. این هتل با جنگلهای کاج زیبا احاطه شده است. هتل بایکال سیزنز نیز گزینه مناسب دیگر است. این هتل که در فاصله ۲.۵ مایلی از ایستگاه اتوبوس لیستویانکا (با سرویس شاتل) قرار دارد، کلبههای چوبی افسانهای و زمین بازی بزرگ، آن را به گزینهای عالی برای خانوادهها تبدیل میکند.
در همین حال، در جزیره اولخون، مسافرانی که بودجه کمی دارند، ممکن است بخواهند هتل بازا اوتدیخا پروایا اکسپدیتسیا را انتخاب کنند، هتلی نسبتاً ساده که در فاصله کمی از ساحل قرار دارد. در سوی دیگر ویلا مالینا اولخون بایکال (Villa Malina Olkhon Baikal) قرار گرفته که با یک رستوران عالی و مجموعهای از خانههای ییلاقی ساحلی زیبا علاوه بر ساختمان اصلیاش، بسیار به صخره مقدس شمن (Sacred Shaman Rock) جزیره نزدیک است.

شنا در دریاچه بایکال
دریاچه بایکال نه تنها برای شنا کردن امن است، بلکه دارای یکی از خالصترین آبهای جهان نیز میباشد. تنها ایراد آن دمای بالای هوا است، البته حتی در ماههای گرمتر، شنا در دریاچه بسیار نشاطآور است.
سخن پایانی
دریاچه بایکال، با زیبایی خیرهکننده و عمق رازآلودش، فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ بلکه سفریست به قلب طبیعت بکر و فرهنگ غنی سیبری! چه در زمستان یخزده و چه در تابستان سرسبز، این دریاچه برای هر مسافری تجربهای فراموشنشدنی رقم میزند. اگر به دنبال مقصدی متفاوت، آرامشبخش و سرشار از ماجراجویی هستید، بایکال را در فهرست سفرهای خود قرار دهید؛ جایی که زمین، آب و آسمان در سکوتی رازآلود با هم آمیختهاند.