در گاهشمار باستانی ایرانیان هر روز اسمی خاص داشت و زمانی که نام ماه با نام روز برابر میشد زمان جشن و پایکوبی فرا میرسید جشنهای آبانگان، تیرگان، مرداد گان، مهرگان و غیره همه نشان از این رسم زیبا دارند؛ اما علاوه بر جشنهای ماهیانه، ایرانیان مراسمهایی مانند سده و یلدا را نیز جشن میگرفتند. در این بین جشن نوروز قدمتی دور و دراز داشته و همچنان نیز به عنوان یکی از مهمترین آیین ایرانیان به شمار میرود. در ادامه تاریخچه عید نوروز به زبان ساده را بیان میکنیم.
تاریخ ایران باستان را که نگاه کنیم، برعکس آنچه که امروز میبینیم مردم سرزمین پارس، شادترین مردم دنیا بودند و برگزاری جشنهای متعدد نشان از روحیه شاد و باصفای ایرانیان باستان دارد. امروزه اما از بین تمام جشنهای ماهیانه و سالیانه تنها یلدا، چهارشنبه سوری و نوروز همچنن پا برجا مانده و آیین آن به جا آورده میشود. تعطیلات ۱۳ بهانهای شد براینکه در کنار معرفی تور خارجی نوروز ۱۴۰۲ کمی هم به تاریخچه عید نوروز به زبان ساده بپردازیم.
سنت عید نوروز
روز اول بهار آغاز جشن نوروز است. جشنی که فارغ از نژاد، مذهب و قومیت در سراسر ایران برگزار میشود. جالب آنکه هر یک از شهرهای ایران با رسم و رسوم ویژه خود با استقبال این عید باستانی میروند. پیشینه نوروز به دوره مادها و هخامنشیان برمیگردد و از سه هزار سال پیش تا همین امروز نه فقط در بین ایرانیان بلکه توسط کشورهایی از جمله افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان، قزاقستان و غیره نیز جشن گرفته میشود. جالب است بدانید که پیدایش دقیق نوروز در هیچ کجا به ثبت نرسیده اما بسیاری آغاز نوروز را منتسب به جمشید، پادشاه پیشدادی میدانند. در ادامه با آداب و رسوم متنوع و جذاب عید نوروز در ایران آشنا میشویم.
آداب و رسوم عید نوروز در ایران
در مطلب تاریخچه عید نوروز به زبان ساده نمیتوان به رسم و رسوم جذاب این جشن باستانی اشاره نکرد. هر یک از مناطق ایران به شیوه خود به استقبال نوروز میروند اما برخی از رسوم به صورت مشترک اجرا میشود:
- خانه تکانی؛ بیرون راندن نیروی منفی
خانه تکانی پیش از نوروز از رسوم دیرباز ایرانیان برای استقبال از بهار است. آب و جاروی خانه به نماد بیرون کردن بدی، کینه و غیره و دعوت نیکی و پاکی به خانه انجام میشود.
- کاشت سبزه عید؛ به جا مانده از دوران ساسانی
گذاشتن سبزه عید داستانی جالب دارد. در دوره ساسانیان ۲۵ روز قبل از نوروز انواع حبوبات را میکاشتند و هر کدام که تا پایان نوروز همچنان سبز و پا برجا بود را به عنوان کشت اصلی آن سال انتخاب میکردند. این رسم در حال حاضر در بین ایرانیان با گذاشتن سبزه اجرا میشود.
- سفره هفت سین؛ نماد نوروز
هفت سین نماد نوروز و بخش جداییناپذیر این جشن باستانی است. در خانه تمام ایرانیها سفره هفت سین با سیب، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سبزه و سمنو چیده شده و تا پایان عید نیز نگهداری میشود.
- سیزده بدر؛ آشتی با طبیعت
۱۳ روز نحس برای ایرانیان به شمار میرود. در روز سیزدهم که آخرین روز جشن نوروز نیز به شمار میرود، مردم برای برطرف کردن نحسی از خانه بیرون رفته و به دامان طبیعت پناه میبرند.
جشن نوروز را به کدام پادشاه نسبت میدهند؟
با استناد به داستانهای شاهنامه نوروز را به جمشید، پادشاه پیشدادی ایران نسبت میدهند. زمانی که جمشید به دستور اهورامزدا بر اهریمن پیروز شده و روز پیروزی را روز نو یا همان نوروز نامگذاری کردند. بسیاری نیز بر این باورند که نوروز از دیرباز در بین ایرانیان جشن گرفته میشد اما این کوروش کبیر بود که برگزاری جشن نوروز را به صورت رسمی در تاریخ ایران به ثبت رساند. زمان برگزاری جشن نوروز در دوران ساسانیان حداقل ۶ روز به طول می انجامید و تقسیم به دو دوره یا بخش نوروز کوچک و بزرگ میشد.
چرا نوروز را جشن میگیریم
دلیل برگزاری و ماندگار شدن نوروز بحث بعدی در مطلب تاریخچه عید نوروز به زبان ساده است. بیداری روح زمین از خواب زمستانی و مژده ورد به فصل حیات و آبادانی زمین بهانه برگزاری جشن نوروز است. به عقیده ایرانیان باستان فروردین متعلق به فروهرها (پشتیبان و محافظ انسان و همهی آفرینشهای نیک اهورامزدا) است. فروهرها سالی یک بار (ایام نوروز) برای دیدن عزیزانشان به زمین میآیند. البته به شرطی که خانه تمیز باشد و نشانی از آلودگی در آن دیده نشود. ظهور فروهرها از اول فرودین آغاز و تا ۱۳ روز ادامه دارد. از این رو ساکنان خانه تمام این مدت برای جذب خیر و برکت مرتب بوده و آماده پذیرایی از میهمان هستند.
مطالب جالب درباره ی عید نوروز
- نوروز در گذشته به نوروز کوچک پنج روز اول فرودین و نوروز بزرگ از ششم تا سیزدهم فروردین تقسیمبندی میشده ست.
- به اعتقاد قدیمیها در ده روز اول نوروز روانهای درگذشتگان به ترتیب از بهشت و از دوزخ خارج میشوند و برای بازدید خانههایشان میآیند!
- هفت سین در ابتدا هفت شین شامل شمع، شیرینی، شیر، شربت، شکر و شانه بود که بعد از ورود اسلام هفت شین به هفت سین تغییر کرد.
- جغرافیای نوروز نه فقط ایران بلکه کشورهای خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان در آسیای میانه چین شرقی، سودان، زنگبار در بخش آسیای کوچک، سراسر قفقاز تا آستراخان و آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را نیز شامل میشود!
تورهای خارجی نوروز ۱۴۰۲
پس از آشنایی با تاریخچه عید نوروز به زبان ساده وقت آن رسیده که ببینیم چگونه میتوان از این تعطیلات ۱۳ روزه لذت برد. سفر و گردشگری پیشنهاد ویژه ما برای افرادی ست که میخواهند نوروزی متفاوت و شاد داشته باشند. تورهای خارجی نوروز ۱۴۰۱ در آژانس هواپیمایی ستاره ونک در مسیرهای متنوع برنامهریزی شدهاند. این تورها مقاصد ساده و لوکس، نزدیک و دور را شامل میشود:
- بازدید از ۵ حیوان عظیمالجثه دنیا در سافاری تور آفریقای جنوبی ویژه نوروز ۱۴۰۲
- تجربه اقامت شاهانه در تور مالدیو ویژه نوروز ۱۴۰۲
- سفر به سرزمین عثمانیها در تور استانبول ویژه نوروز ۱۴۰۲
- سفری نوستالژیک به قاره اروپا در تور اسپانیا ویژه نوروز ۱۴۰۲
- ۷ شب و ۷ روز رؤیایی در یکی از بکرترین مناطق جهان در تور سریلانکا ویژه نوروز ۱۴۰۲
- سفر به شهر پر زرق و برق با تور دبی ویژه نوروز ۱۴۰۲
بیشتر بخوانید