جنگجو یا مهاجم؟ بی رحم یا قهرمان؟ وایکینگ ها واقعا چه کسانی بودند؟ افسانهها و داستانهای بسیاری در مورد این قبیله دریانورد وجود دارد. برخی این زنان و مردان را قومی شجاع و برخی خونریز و بیرحم میدانند. اما با نگاهی کوتاه به تاریخ وایکینگها متوجه خواهیم شد که این قوم همانقدر خونریز و غارتگر بودند که شاعر و حتی قصه گو! در اینجا با فرهنگ وایکینگهای پر از تضاد و خواستگاه آنها بیشتر آشنا میشویم.

اگر در میان تمام مقاصد جذاب دنیا تور اروپا را برای گذراندن تعطیلات خود انتخاب کردیهاید احتمالا در طول سفر با افسانهها و کشتیهای به جا مانده از وایکینگها برخورد خواهید کرد. دزدان دریایی که در عین خونریز بودن بسیار محبوب بوده و امروزه به سوژهای پرطرفدار برای ساخت فیلمهای هیجان انگیز و تاریخی تبدیل شدهاند. این دریانوردان شجاع در کدام کشور امروزی سکونت داشته و چرا تا این اندازه معروف شدهاند؟ در ادامه خواهیم خواند.

معرفی وایکینگ ها
وایکینگها در اصل دریانوردانی اهل اسکاندیناوی بودند که بین قرنهای هشتم تا یازدهم از طریق مرزهای دریایی و زمینی به شمال، غرب و مرکز اروپا حمله میکردند. کشتیهای بزرگ با ظاهری ترسناک را میتوان از نمادهای این قوم دانست. نمادی که بیش از ۳۰۰ سال ساکنان اروپا را به وحشت انداخته بود. البته نمیتوان نادیده گرفت که بسیاری از افراد نیز جذب شجاعت و دلیری مردن و زنان وایکینگ شده بودند. تا جایی که امروزه فیلم و سریالهایی که درباره نبردهای این قبیله ساخته میشود جز پرطرفدارترینها هستند. مردم وایکینگ شجاعت، خونریزی، هنر و حتی احساسات شاعرانه را با هم دارند.
نژاد و ریشه وایکینگ ها
منطقه اسکاندیناوی سه کشور سوئد، نروژ و دانمارک را شامل میشد. سه کشوری که به عنوان زادگاه اصلی مردم وایکینگ به شمار میروند. این قوم به زبان نورس باستان صحبت میکردند. طبق شواهد تاریخی نورسها اصالتا ژرمنهای اهل دانمارک بودند که بعدها تعدادی از آنها به کشورهای سوئد و نروژ رفتند. در بین سالهای ۸۰۰ تا ۱۰۵۰ یعنی نزدیک به ۳ دهه جنگجویان وایکینگ در پی یافتن برده و نقره با کشتیهای خود به شمال، غرب و مرکز اروپا حمله کرده و رعب و وحشتی واقعی را در سراسر این سرزمینها ایجاد کردند. این مردم بی باک دریاها را در نوردیده و تا ایسلند، گرینلند و قاره آمریکا نیر پیش رفتند. شاید همین بی باکی است که مردم وایکینگ را در عین خونریز بودن بسیار جذاب و پرطرفدار کرده است.

هنر کشتی سازی وایکینگها
کشتی سازی را میتوان از هنرهای اصلی وایکینگ ها دانست که تبحر بسیاری در آن داشتند. کشتیهای وایکینگ دو کاربرد تجاری و نظامی داشتند که طراحی هر کدام با توجه به کاربردشان متفاوت بود. کشتیهای نظامی طویل اما کم عرض بودند و نکته بسیار جالب اینکه دو سر داشتند. یعنی نیازی به تغییر جهت نداشته و هنگام وزش باد، یخبندان و یا در جنگ به راحتی نغییر مسیر میدانند. این کشتیها در عین مقاوم بودند وزنی سبک داشتند تا جایی در خشکی نیز به راحتی جا به جا میشدند. امروزه کشتیهای وایکینگی را میتوان در برخی از موزههای دریایی اروپا دید.
معماری خانه وایکینگها
بیشتر نمونه خانه وایکنگی که با سبک خاص نیز ساخته میشدند در روستاها دیده شده است. این خانهها با چوب ساخته شده و مستطیل شکل هستند. از ویژگیهای این خانهها میتوان به مستطیل شکل بودن آنها اشاره کرد. در واقع این خانهها نیز بیشتر شبیه کشتی ساخته میشدند. یک شومینه مستطیلی برای پخت غذا، چند تخت در دور خانه برای خوابیدن و نشستن و یک میز بزرگ با چند صندلی برای غذا خوردن از تزیینات خانه وایکینگها هستند. نکته جالب اینکه وایکینگها حیوانات خود را جهت در امان ماندن از سرما در بخش انتهایی خانه خود نگه میداشتند. به دلیل چوبی بودن خانهها تعمیر آنها بعد از فصل سرما از کارهای همیشگی وایکینگها بود.

شغل اصلی وایکینگ ها
قطعا برایتان جالب است که بدانید مردان و زنان وایکینگ هر دو از حقوق اولیه برخوردار بوده و زنان نیز مانند مردان شغل مخصوص به خود را داشتند. کشاورزی، آهنگری و کشتی سازی از شغلهای اصلی مردم وایکینگ بودند اما در کنار تمام اینها وایکینگها را میتوان مردمی جنگجو که همیشه در حال نبرد بودند دانست. دختران وایکینگ نیز به کارهایی از همین قبیل و همچنین تهیه غذا، دوخت لباس و دامداری مشغول بودند. برخی از آنها نیز در کنار مردان فنون مبارزه آموخته و در جنگها شرکت میکردند. بنابراین شغل اصلی وایکینگها را میتوان مبارزه دانست. همگی آنها نیز در این زمینه تبحر داشتند.
غذاهای وایکینگها
مردم وایکینگ از گوشت شکار پخته برای غذا استفاده میکردند. گوزن شمالی و ماهی از شکارهای اصلی این مردم بودند. البته به لیل سفرهای مکرر با کشتی بیشتر از گوشت ماهی تغذیه میکردند. شاید به همین دلیل است که بیشتر آنها اندامهای ورزیده داشتند. مردم وایکینگ در کنار گوشت از سبزیجات نیز برای وعدههای غذایی استفاده میکردند. زنان وایکینگ گوشت شکار را بر روی شومینه پخت و سرو میکردند. مردم این قوم به روابط خانوادگی بسیار اهمیت داده و در صورتی که در جنگ نبودند غذا را دور میز و همراه با خانواده و دوستان خود میل میکردند.

اعتقادات و باورهای وایکینگها
وایکینگها خدایان متعدد داشتند اما بزرگترین و پرطرفدارترین آنها خدای اودین نام داشت. آنها به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته و باور داشتند که مرگ پایان زندگی نیست. مردم وایکینگ مردن در جنگ را افتخار دانسته و باور داشتند که مردگان به والهالا میپیوندند. از این رو همراه مردگان خود شمشیر، طلا و اشیا ارزشمند را دفن میکردند. البته برخی از آنها نیز جسد فرد کشته شده را همراه با وسایل ارزشمند در کشتی گذاشته، آتش زده و روانه دریا میکردند. روح این مردگان به والهالا رفته و تا ابد به خوش گذرانی مشغول است. برای مردم وایکینگ نرفتن به والهالا تنبیه و مانند رفتن به جهنم بود.
توجه به بهداشت فردی در وایکینگها
شاید عجیب ترین نکتهای که در وایکینگها وجود داشت رعایت بهداشت در میان این مردم وخشی بود. اشیا کشف شده از محل زندگی این قوم به وضوح نشان میدهد آنها از شانه و مسواک استفاده میکردند. همچنین طبق روایتهای ذکر شده مردان و زنان وایکینگ هفتهای یک بار در چشمههای آب گرم خود را شستشو میدادند. این بازه زمانی شستشو برای آن دوران بسیار تعجب آور است. با این توصیفات توجه به بهداشت فردی در میان وایکینگها اهمیت ویژهای داشته است. زنان وایکینگ نیز برای شانه کردن موهای خود از شانه استفاده میکردند.

وایکینگها و اسکی
کلمه اسکی از اسکاندیناوی گرفته شده و نقشی مهم در زندگی مردم وایکینگ داشته است. درواقع نفس اسکی گردن از کشور چین گرفته شده بود اما مردم وایکینگ آن را در اروپا و غرب محبوب کردند. در واقع این قوم هم برای تفریح و هم برای کارهای روزمره از اسکی استفاده میکردند. نکته جالب اینکه قدمت چوبهای اسکی پیدا شده در اسکاندیناوی به بیش از ۱۰۰۰ سال پیش میرسد. قطعا علاقه داشتن و استفاده کردن از اسکی توسط مردمی که بیشتر دریانورد بودهاند بسیار عجیب به نظر میرسد.
حقایقی درباره وایکینگ ها
در انتهای مطلب حقایق جالب در مورد وایکینگ ها را بررسی میکنیم:
- اشراف زادههای بایکینگی بور بودن را نشانه اصالت دانسته و اغلب موها و ریشهای خود را با صابونهای مخصوص شستشو داده تا بیرنگ شوند.
- بیشتر وایکینگها مردههای خود را همراه با لوازم ارزشمند در کشتی دفن میکردند چرا که به اعتقاد آنها جریان آب زودتر روح مردگان را به والهالا میرساند.
- گرفتن مردان و زنان در جنگها به بردگی و فروش آنها در بازارهای خاورمیانه و اروپا یک منبع درآمد و نوعی تجارت برای وایکینگها به شمار میآمد.
- زنان وایکینگ از حقوق اولیه مانند حق ارث، جنگیدن در کنار مردان و مدیریت کارهای خانه در زمان رفتن همسرشان به جنگ برخوردار بودند.
- مهمترین رهبر وایکینگها آیوار بی استخوان (Ivarr the Boneless)، پسر راگنار لودبروک جنگجویی مشهور و یکی از رهبران “ارتش بزرگ هیتن” بود.

سوالات متداول
وایکینگها کلاه ایمنی شاخدار به سر نمی کردند، وایکینگها به دلیل بهداشت عالی خود معروف بودند، وایکینگها از مایع منحصر به فردی برای ایجاد آتش استفاده می کردند، وایکینگها مردگان خود را در قایق دفن می کردند، وایکینگها در کار تجارت برده فعال بودند، زنان وایکینگ از برخی حقوق اولیه برخوردار بودند.
وایکینگ ها عمدتاً به سبک زندگی عشایری عادت داشتند. با این حال زمانی که وایکینگها برای مدت کوتاه یا طولانی در شهرها و مزارع مستقر شدند، خانههایی ساختند که اغلب به آنها خانههای بلند میگویند.
گوشت، ماهی، سبزیجات، غلات و فرآورده های شیر همگی بخش مهمی از رژیم غذایی مردم وایکینگ بود.
بیشتر بخوانید …