پاسپورت ضروریترین مدرکی ست که برای خروج از کشور به آن نیاز دارید. تمامی مسافرانی که چه از راه هوایی و چه از طریق مرزهای زمینی و دریایی قصد سفر و خروج از مرزهای یک کشور را دارند لازم است پاسپورت معتبر داشته باشند. درواقع گذرنامه یا پاسپورت نوعی سند هویتی بین المللی ست که توسط دولت کشور مبدا برای شهروندانش صادر میشود. شرایط گرفتن پاسپورت ساده است و افرادی که ممنوعیت خروج از کشور ندارند به راحتی میتوانند برای اخذ آن اقدام کنند.
انواع گذرنامه یا پاسپورت در ایران
پاسپورتها نه فقط در ایران بلکه در تمام دنیا انواع مختلف دارند. یعنی برای افراد با شرایط سیاسی، دیپلماتیک و غیره پاسپورتهای متفاوت صادر میشود. در اینجا با انواع گذرنامه یا پاسپورت در ایران آشنا میشویم:
پاسپورت عادی یا پاسپورت توریستی
پاسپورت توریستی معمولیترین نوع پاسپورت در دنیا است که برای شهروندان واجد شرایط با هدف هر نوع سفر شامل گردشگری، تحصیلی، کاری، شرکت در سمینار و غیره صادر میشود. شهروندان با داشتن این پاسپورت میتوانند از مرزهای کشور خارج شوند.
پاسپورت دیپلماتیک
پاسپورت دیپلماتیک برای شخصیتهای سیاسی یا دیپلماتیک هر کشور صادر شده و شرایط و قوانین صدور آن تا حدودی با پاسپورتهای عادی فرق دارد.
پاسپورت خدمت
این نوع پاسپورت برای کارمندان دولت صادر میشود. شرایط گرفتن پاسپورت خدمت مانند پاسپورت سیاسی است.
مدارک مورد نیاز برای اخذ پاسپورت
افراد برای گرفتن پاسپورت باید همراه با مدارک مورد نیاز به مراکز پلیس + ۱۰ مراجعه کند. مدارک و شرایط گرفتن پاسپورت موارد زیر هستند:
- اصل و کپی شناسنامه (شناسنامه عکسدار برای افراد بالای ۱۵ سال)
- کارت ملی
- تصویر بیومتریک که در دفتر پلیس +۱۰ گرفته میشود (عکس بانوان با حجاب کامل و عکس آقایان بدون عینک و کلاه و کراوات)
- دختر بالای شش سال نیز باید عکس باحجاب داشته باشد.
- اجازه محضری پدر یا قیم برای افراد زیر ۱۸ سال
- همراه داشتن گواهی اشتغال به تحصیل و دفترچه بیمه برای متقاضیان کمتر از ۱۵ سال
- ارائه عکس برای کودکان زیر ۶ سال به مامور صدور گذرنامه
- افرادی که بازنشسته نظامی هستند و هنوز ۵ سال از زمان بازنشستگیشان نگذشته، نیاز به اجازه کتبی حفاظ یگان خود دارند.
- نظامیانی که هنوز مشغول به کار هستند، برای دریافت گذرنامه نیاز به ارائه اجازه کتبی از حفاظت یگان خود دارند.
بیشتر بخوانید
نرخ جدید عوارض خروج از کشور در سال ۱۴۰۳
تصویر بیومتریک یا عکس پاسپورت
عکس پاسپورت در مراکز پلیس + ۱۰ و همزمان با درخواست پاسپورت گرفته میشود. بانوان برای گرفتن عکس باید حجاب کامل داشته باشند و مردان هم نباید از کلاه یا کراوات استفاده کنند. علاوه بر آقایان و بانوان نباید از عینک استفاده کنند.
شرایط عکس آقایان برای پاسپورت
- عکس آقایان باید به گونهای باشد که گوشها قابل رویت باشد.
- رنگ لباس با رنگ پس زمینه عکس یکسان نباشد.
- رنگ لباس روشن و سبز رنگ ممنوع است.
- استفاده از کلاه، کراوات، زیورآلات ممنوع است.
- مدل مو و ریش غیرمتعارف نباشد.
- استفاده از آرایش ممنوع است.
- استفاده از لباسهایی با یقه خیلی باز یا یقه خیلی بلند ممنوع است.
شرایط عکس بانوان برای پاسپورت
- بانوان بالای شش سال باید با حجاب کامل (مقنعه با رنگ تیره و غیر سبز) داشته باشند.
- استفاده از زیورآلات ممنوع است.
- دختران زیر شش سال باید لباس پوشیده داشته باشند و گوشهایشان پیدا باشد.
ممنوعیت عکس بیومتریک برای پاسپورت
- افرادی که در دوره درمان جراحی زیبایی هستند
- نوزادان زیر سه سال
- اقلیتهای مذهبی با ظاهر خاص
- افراد تحت درمان شیمی درمانی
- افرادی که از ناحیه سر مجروح شدهاند
*افراد با این شرایط باید زمان مراجعه به دفاتر، عکسی مطابق با استانداردهای ذکر شده را همراه خود داشته باشند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای آقایان
شرایط گرفان پاسپورت برای آقایان با خانمها فرق میکند. آقایانی که مشمول قانون خدمت وظیفه میشوند (جز با شرایط خاص) نمیتوانند پاسپورت داشته باشند. آقایان برای دریافت پاسپورت باید مدارک زیر را ارائه دهند:
- ارائه کپی و اصل کارت پایان خدمت یا معافیت فقط به صورت کارت هوشمند (کارتهای قدیمی فاقد اعتبار هستند.)
- افرادی که مشمول خدمت سربازی هستند برای دریافت گذرنامه، میتوانند به سازمان وظیفه عمومی مراجعه کرده و اجازه یا موافقتنامه خروج از کشور را دریافت کنند.
- آقایان دانشآموز یا دانشجو برای خارج شدن از کشور باید از محل تحصیل خود نامه اشتغال به تحصیل دریافت و به سازمان وظیفه عمومی تحویل دهند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای زنان
شرایط گرفتن پاسپورت برای بانوان با توجه به شرایط سنی و وضعیت تاهل متفاوت میباشد. طبق قوانین جهموری اسلامی بانوان متاهل برای گرفتن پاسپورت باید اجازه کتبی همسر را داشته باشند. همچنین دختران زیر ۱۸ سال نیز نیاز به اجازه پدر یا ولی قانونی دارند.
دختران بالای ۱۸ سال مجرد میتوانند به صورت مستقل و با ارائه مدارک لازم برای دریافت پاسپورت اقدام کنند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد ۱۸ سال
افراد بالای ۱۵ سال که مشمول قانون سربازی نباشند (برای پسران) و مطلقه یا متاهل نباشند (برای دختران) میتوانند با ارائه شناسنامه و کارت ملی، پرکردن فرم مربوطه و پرداخت هزینه برای گرفتن پاسپورت اقدام کنند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد زیر ۱۸ سال
افراد زیر ۱۸ سال با شناسنامه عکس دار شده، ارائه گواهی تحصیلی، دفترچه بیمه و اجازه ولی میتوانند برای گرفتن پاسپورت اقدام کنند. افراد زیر ۱۵ سال نیازی به شناسنامه عکس دار ندارند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای دانشجویان پسر مشمول
دانشجویان مشمول خدمت سربازی با داشتن معافیت تحصیلی میتوانند برای گرفتن پاسپورت و سفرهای گردشگری، زیارتی و غیره اقدام کنند. این دانشجویان علاوه بر معافیت تحصیلی باید شرایط زیر را داشته باشند:
- عدم غیبت سربازی
- دادن وثیقه به سازمان نظام وظیفه
- در حال تحصیل در یکی از مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و فوق دکتری
- ارائه تمامی مدارک مورد نیاز برای گرفتن پاسپورت
بیشتر بخوانید
لیست کشورهای بدون ویزا برای ایرانیان در سال ۲۰۲۴
شرایط گرفتن پاسپورت برای زنان مطلقه
زنان مطلقه زیر ۴۰ سال برای خروج از کشور و گرفتن پاسپورت به اجازه ولی یا سرپرست قانونی نیاز دارند. اما شرایط گرفتن پاسپورت برای زنان مطلقه بالای ۴۰ سال مانند افراد عادی میباشد و نیازی به اجازه سرپرست نیست.
شرایط گرفتن پاسپورت برای مشمولان سربازی
افرادی که به سن قانونی سربازی رسیدهاند اما کارت پایان خدمت ندارند، کارت معافیت کامل یا معافیت تحصیلی ندارند جز مشمولان نظام وظیفه میشوند. شرایط گرفتن پاسپورت برای این افراد متفاوت است: بدین صورت که:
- مشمول فاقد غیبت باشد.
- دارای معافیت تحصیلی بوده و وضعیت تحصیلی مشخصی داشته باشد.
- در سنوات اولیه تحصیلی و یا سنوات ارفاقی (دارای مجوز سنوات ارفاقی) باشند.
- مشمولانی که تحصیل آنان به اتمام رسیده است و در مهلت معرفی یکساله باشند. (فارغالتحصیل، انصرا، اخراج و ترک تحصیل منجر به اخراج)
- برای مراجعت به موقع به کشور وثیقه مورد نیاز را بسپارند.
- ارائه گواهی اشتغالبهتحصیل برای دانشآموزان و درخواست مجوز خروج موقت از کشور برای دانشجویان
سریع ترین راه گرفتن پاسپورت
راحتترین و بهترین راه گرفتن پاسپورت مراجعه حضور به مراکز پلیس + ۱۰ میباشد. متقاضیان باید طبق شرایط خود مدارک لازم را آماده و در یکی از دفاتر پلیس + ۱۰ حضور پیدا کنند. پس از ارائه مدارک، انگشت نگاری، پرداخت هزینه و گرفتن عکس بیومتریک روند صدور پاسپورت بله جریان خواهد افتاد. در نهایت پاسپورت صادر شده به آدرس پستی متقاضی ارسال میشود.
بیشتر بخوانید
رتبهبندی قویترین و ضعیفترین پاسپورتهای جهان در سال۲۰۲۴ اعلام شد!
گرفتن پاسپورت آنلاین
از دیگر راههای گرفتن گذرنامه میتوان به ثبت نام از طریق وب سایت اشاره کرد. شرایط گرفتن پاسپورت آنلاین مانند مراجعه حضوری است. با این تفاوت که دیگر نیازی به حضور شخص در مراکز پلیس + ۱۰ نیست. در این روش ثبت نام و پرداخت هزینه به صورت آنلاین انجام میشود.
برای این کار باید به وبسایت وبسایت خدمات الکترونیک egozar.epolice مراجعه کنید. پس از ورود احزار هویت شما تایید شده و در ادامه با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز درخواستتان را ثبت میکنید. اگر ماندن در صفهای دفاتر پلیس + ۱۰ خارج از حوصلهتان است از این راه میتوانید در وقت صرفه جویی کرده و برای صدور پاسپورت درخواست دهید.
هزینه گرفتن پاسپورت
هزینه گرفتن پاسپورت هر ساله طبق تعرفههای روز تغییر میکند. این هزینهها حتما باید از طریق سامانه پرداخت یا دستگاههای اختصاصی مراکز پلیس + ۱۰ پرداخت شود، در غیر اینصورت قابل قبول نخواهد بود. هزینه گرفتن پاسپورت در سال ۱۴۰۳ طبق تعرفههای زیر است:
- هزینه عوارض شهرداری: ۲۰ هزار تومان
- هزینههای چاپ گذرنامه: ۲۰۰ هزار تومان
- هزینه ثبت تصویر بیومتریک چهره: ۲۱ هزار و ۶۰۰ تومان
- هزینه احراز مشخصات هویتی متقاضی: ۵۰ هزار و ۴۰۰ تومان
- تعرفه ارائه خدمت در دفتر با احتساب هزینه پستی، پیامک و شخصی سازی: ۱۶۱ هزار و ۴۳۷ تومان
مدت زمان صدور پاسپورت
صدور پاسپورت معمولا ۱۰ تا ۱۵ روز کاری طول میکشد. البته زمان اعلام شده کاملا تقریبی است و همه چیز به روند اداره پلیس گذرنامه بستگی دارد. بنابراین اگر قصد سفر دارید درخواست پاسپورت را به روزهای آخر موکول نکنید چرا که ممکن است صدور گذرنامه بیش از زمان اعلام شده طول کشیده و برنامه ریزیتان را مختل کند. پیشنهاد میکنیم حداقل ۱ ماه پیش از سفر برای صدور پاسپورت اقدام کنید. بدین ترتیب دیگر دغدغهای بابت تحویل به موقع آن نخواهید داشت.
مدت اعتبار پاسپورت
پاسپورتهای گردشگری ایرانی از زمان صدور ۵ سال اعتبار دارند. تاریخ صدور و انقضای پاسپورت در صفحه اول گذرنامه به صورت میلادی و شمسی نوشته میشود. پس از تاریخ انقضا پاسپورت ذیگر اعتبار ندارد و برای تمدید آن باید اقدام کنید. دقت داشته باشید که برای سفر های خارجی باید پاسپورت باید از زمان خروج حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد، درغیراینصورت اجازه خروج از کشور و ورود به کشور مقصد را نخواهید داشت.
ببیشتر بخوانید
راهنمای دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳ + مدارک مورد نیاز
شرایط تمدید پاسپورت
شرایط تمدید تقریبا مشابه شرایط گرفتن پاسپورت است با این تفاوت که باید پاسپورت قدیمیتان را هم همراه ببرید، در مرکز پلیس + ۱۰ پاسپورت قدیمی توسط اپراتور باجه باطل شده و سپس به شما برگردانده میشود. شرایط و مدارک مورد نیاز برای تمدید پاسپورت به صورت زیر است:
- اصل شناسنامه و کارت ملی
- ارائه اصل آخرین گذرنامه
- تصویر بیومتریک که در دفاتر پلیس+۱۰ انجام میشود. (موارد مربوط به تصویر بیومتریک در بخش بعدی بهطور کامل شرح داده شده است.)
- برای افراد زیر ۱۸ سال، اجازه محضری از سوی پدر و یا قیم قانونی
- افراد بالای ۱۵ سال ضمن حضور در دفتر، میباست شناسنامه عکسدار ارائه دهند.
- افراد زیر ۱۵ سال، برای اخذ پاسپورت باید دفترچه بیمه، گواهی اشتغال به تحصیل و یا گذرنامه عکسدار خود را تحویل ماموران صدور دهند.
- بازنشستگان نظامی که ۵ سال تمام از بازنشستگی آنها نگذشته است، باید از حفاظت یگان خود اجازه کتبی به همراه داشته باشند.
- بازنشستگان نظامی که ۵ سال تمام از بازنشستگی آنها گذشته میگذرد، میبایست اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان را ارائه دهند. (نیازی به ارائه گواهی از سازمان متبوع نیست.)
- نظامیهایی که هنوز مشغول کار هستند، باید نامه موافقت حفاظت یگان مربوطه را ابتدا به دبیرخانه اداره گذرنامه ارائه و پس از ثبت به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ارائه کنند.
- برای متولدین خارج از کشور، ارائه مدرک نحوه ورود الزامی است.
چه کسانی نمیتوانند پاسپورت داشته باشند؟
قوانین صدور گذرنامه در هر کشور متفاوت است. طبق قوانین اداره گذرنامه در ایران افراد زیر نمیتوانند برای دریافت پاسپورت اقدام کنند:
- افرادی که طبق دستور کتبی مسئولین قضایی ممنوع الخروج هستند یعنی اجازه خروج از مرزهای ایران را ندارند.
- افراد دارای سو پیشینه اجازه خروج از کشور را ندارند. (این افراد ۲ سال پس از زمان سوءپیشینهشان میتوانند پاسپورت بگیرند.)
- کسانی که خروجشان از کشور بنا بر نظر مسئولین به حکومت آسیب میرساند.
- کسانی که دارای بدهی به مالیات، دادگستری و ثبت اسناد هستند.
در صورت گم کردن پاسپورت چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
اولین کاری که بعد از گم شدن پاسپورت باید انجام دهید، اعلام گزارش مفقودی به اداره گذرنامه استانیست که در آن زندگی میکنید است. پس از اعلام مفقودی میتوانید به پلیس + ۱۰ مراجعه کرده و مجددا برای دریافت پاسپورت درخواست دهید. شرایط گرفتن پاسپورت در صورت مفقودی یا مخدوش شدن مشابه درخواست اولیه است و همان مدارک را باید ارائه دهید.
اگر اعتبار گذرنامه مفقود شده یا مخدوش شده شما تمام شده است، دیگر نیازی به اعلام مفقودی نیست و میتوانید مجددا برای دریافت پاسپورت جدید درخواست دهید.
سخن آخر
پاسپورت مدرک هویتی بین المللی ست که با داشتن آن میتوانید از مرزهای کشور خارج شوید. مراحل و شرایط گرفتن پاسپورت در ایران بسیار ساده است و با مراجعه به پلیس + ۱۰ به راحتی میتوانید برای داشتن گذرنامه درخواست دهید. در این مقاله تمامی شرایط مورد نیاز برای گرفتن پاسپورت به صورت کلی گفته شد. اما چنانچه وضعیت ویژهای دارید برای اطلاع از جزییات بیشتر میتوانید به دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه کنید. از آنجا که ممکن است شرایط صدور پاسپورت در برخی از موارد به روز رسانی شده یا تغییر کند، این مراکز اطلاعات دقیق را در اختیارتان قرار میدهند.
سوالات متداول
اگر پاسپورت منقضی شده را همراه نداشته باشیم میتوانیم برای دریافت مجدد پاسپورت اقدام کنیم؟
بله، در صورتی که پاسپورت قبلی منقضی شده و دردسترس نباشد نیازی به اعلام مفقودی نیست و میتوانید مجددا برای گرفتن پاسپورت اقدام کنید.
درصورتی که ۳ از اعتبار پاسپورت مانده باشد میتوان برای سفر از کشور خارج شد؟
طبق قوانین پاسپورت باید از زمان خروج از کشور حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد.
اگر پاسپورت بیشتر از ۶ ماه اعتبار داشته باشد میشود برای تمدید آن اقدام کرد؟
بله، میتوانید به مراکز پلیس + ۱۰ مراجعه کنید.