رم سفری در پیچ و خم و گذرگاه تاریخ

مکان‌های افسانه‌ای مانند کولوسئوم، فورا امپریال، پانتئون یا فواره تروی رم را به پایتخت ابدی ایتالیا و یکی از خاص‌ترین شهرهای اروپا تبدیل کرده‌اند. این شهرمملو است از محله‌های جذابی که شما را به سفری پر پیج و خم در گذرگاه تاریخ ایتالیا برده و فرهنگ غنی مردم این کشور را به رخ گردشگران می‌کشد. در این مطلب با مرور بافت تاریخی شهر رم بیشتر با این سرزمین افسانه‌ای و دیدنی‌هایش آشنا می‌شویم.

معرفی پایتخت ایتالیا | بافت تاریخی شهر رم

رم، شهر تاریخی و مرکز استان روما در منطقه لاتزیو کشور ایتالیا قرار دارد. این شهر در بخش مرکزی شبه جزیره ایتالیا، بر روی رودخانه تیبر در حدود ۲۴ کیلومتری از دریای تیرنین واقع شده است. بافت تاریخی رم از این جهت دارای اهمیت است که زمانی پایتخت یکی از بزرگترین امپراتوری‌های باستانی بود.  ارتش این امپراتوری بسیار گسترده بود و سیاست‌های آن بر سراسر دنیای غرب تاثیرگذار! تا جایی که همچنان نیز در بیشتر مناطق اروپا می‌توان آثاری از دوران امپراتور رم باستان را دید!

این شهر همچنین مقر معنوی و فیزیکی کلیسای کاتولیک روم و محل اصلی دستاوردهای هنری و فکری رومیان بود.

امروزه رم به  شهر ابدی شهرت پیدا کرده و به عنوان یک پایتخت سیاسی، یک مرکز مذهبی و یادبودی برای دوران پر افتخار ایتالیا شناخته می‌شود. پس بدون شک گشت و گذار در پیچ و خم‌های بافت تاریخی شهر رم برایتان جذاب و خاطره انگیز خواهد بود.

کاراکتر شهر رم؛ پایتخت ابدی ایتالیا!

برای بیش از هزار سال، روم سرنوشت تمام حکومت‌های معروف اروپا را در دستان خود داشت! اما مانند تمام امپراتوری‌های قدرتمند کم کم ضعیف شده و رو به انحلال و نابودی رفت. در اواخر قرون وسطی امپراتوری رم تکه تکه و از نظر اقتصادی، نظامی و سیاسی به شدت ضعیف شد. اما چنان تاثیری در فرهنگ اروپا بر جای گذاشت که نام خود را به عنوان یکی از برترین قدرت‌های جهان به ثبت رساند.

هر چند که از قرن ششم تا پانزدهم وضعیت پاپ‌ها اغلب متزلزل بود، اما همچنان روم را سرچشمه بی چون و چرای مسیحیت می‌دانستند. در نهایت این شهر توانست مجددا قدرت و ثروت خود را پس گرفته و شکوهش را به عنوان مهد فرهنگ و پایتخت ایتالیا بازگرداند.

تاریخ معاصر رم منعکس کننده تنش طولانی مدت، بین قدرت معنوی پاپ و قدرت سیاسی پایتخت دولت ایتالیا است. رم آخرین شهر دولتی بود که بخشی از ایتالیای یکپارچه شد و این کار را تنها تحت فشار و پس از تهاجم نیروهای ایتالیایی در سال ۱۸۷۰ انجام داد. پس از آن بود که پاپ به سمت واتیکان رفت.

از آن رم مجددا پایتخت ایتالیا شد! (بدون مقاومت فلورانس که از سال ۱۸۶۵ پایتخت بود)، و وزارتخانه‌ها، پادگان‌ها و غیره به این شهر منتقل شدند. با این حال، کلیسای کاتولیک به رد اقتدار ایتالیا ادامه داد تا اینکه در سال ۱۹۲۹ با جدایی واتیکان از رم سازش حاصل شد. در همین حال، موسولینی شخصیت پاپ را به چالش کشید و حزب فاشیست او تلاش کرد تا شکوه گذشته امپراتوری رم را از طریق یک برنامه عظیم آثار عمومی بازآفرینی کند.

از زمان سقوط موسولینی و آسیب‌های جنگ جهانی دوم، زمانی که شهر، توسط آلمانی‌ها اشغال شد، سیاست همچنان حرف اول را در رم می‌زد، اگرچه  در دهه ۱۹۸۰ پروژه واگذاری بخشی از قدرت سیاسی به شهرهای دیگر ایتالیا آغاز شد. اما رم که از نظر اقتصادی از میلان و تورین جایگاه پایین‌تری دارد، همچنان ارزش خود را در اروپا حفظ کرده است.

اگر بافت تاریخی شهر رم را در نظر نگیریم، این شهر همچنین با کمبود دائمی مسکن و ازدحام ترافیک مواجه شده است. با این حال، اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم تلاش‌های فزاینده‌ای برای حل مشکلات زیرساختی رم و تقویت احیای فرهنگی شهر انجام شد.

بافت تاریخی شهر رم | اطلاعات کلی

ساختار اولیه شهر رم بر روی یک تپه بلند قرار دارد. تپه‌ای که نقش دفاعی ایفا می‌کرد. این تپه به نام پالاتین شهرت دارد و همچنان نیز می‌توان آثار به جا مانده از بناهای قدیمی را در آن دید. می‌توان گفت که بافت تاریخی شهر رم از همین تپه شروع می‌شود.

اقلیم آب و هوایی شهر رم

روزهای گرم و خشک تابستانی رم، با دمای بالای اغلب ۲۴ درجه سانتیگراد، در بیشتر مواقع با وزش بادهای غربی که از دریای تیرنین برمی خیزد، خنک می‌شوند. این شهر سالانه تقریباً ۷۵۰ میلی متر بارندگی دارد. بهار و پاییز بارانی‌ترین فصل‌های رم هستند. در فصل زمستان، برخی از روزها یخبندان و گاه‌گاهی بارش‌های خفیف برف را شاهد هستیم. در مجموع زمستان‌های شهر رم تقریبا معتدل هستند.

معماری یا چیدمان شهر رم

مرکز باستانی رم به ۲۲ ناحیه (منطقه) تقسیم شده است که نام اکثر آنها مربوط به دوران کلاسیک است،

از سال ۱۹۱۱ حدود ۳۵ ناحیه که در اطراف رم قرار داشتند به شهرداری این شهر ملحق شدند. در حدود ۱۰ کیلومتر از مرکز شهر، یک بزرگراه کمربندی دایره‌ای شکل قرار دارد که مسیرها قدیمی شهر را به مناطق جدید وصل می‌کند. تعداد زیادی از ساختمان‌های آپارتمانی مدرن در نواحی دورتر از مرکز شهر قرار دارند.

در واقع، آثار تاریخی به جا مانده از شهر باستانی هنوز بخش اعظمی از مرکز شهر را در بر گرفته‌اند، جایی که حضور گردشگران بین المللی به وضوح در آن احساس می‌شود. از این جاذبه‌های تاریخی می‌توان به  دیوار به اصطلاح سروین که به نام سرویوس تولیوس، پادشاه روم در قرن ششم قبل از میلاد نامگذاری شد، تپه‌های اسکولین و کائلین و پنج تپه دیگر اشاره کرد.

این دیوار به همراه بناهایش در باروهایی ساخته شده بود که حداقل مربوط به اوایل روم باستان بود. اگرچه بعدها رشد روم همچنان ادامه داشت، اما هیچ دیوار جدیدی ساخته نشد تا اینکه امپراتور اورلیان در سال ۲۷۰ پس از میلاد شروع به ساختن بتن با نمای آجری کرد. دیوار اورلیان با طول تقریبی ۱۲ کیلومتر و کمربندی حدود ۱۰ کیلومتر مربع هنوز تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است. شهر قدیمی که کوچک است، شامل صدها هتل، بیش از ۲۰۰ قصر، چندین پارک بزرگ شهر، اقامتگاه رئیس جمهور ایتالیا، خانه های پارلمان، دفاتر دولت محلی و ملی و مکان های بزرگ است. بناهای تاریخی، به‌علاوه هزاران دفتر، رستوران و غیره در این قسمت قرار دارند.

خیابان دل کورسو در رم | Via del Corso

خیابان اصلی Via del Corso در مرکز شهر قرار دارد و بخش مهمی از بافت تاریخی شهر رم را تشکیل می‌دهد؛ یک گذرگاه مهم از دوران کلاسیک! زمانی این خیابان به نام Via Flaminia معروف بود. نام کنونی آن از مسابقات اسب دوانی (کورسیکا) که بخشی از جشن های کارناوال رومی بودند، گرفته شده است. این خیابان از پای تپه کاپیتولین، به پیازا دل پوپولو و از طریق دروازه‌ای به پورتا دل پوپولو می‌رسد.

بیشتر بخوانید

معرفی جاذبه‌ های گردشگری رم – ایتالیا

ویتوریانو | Vittoriano

کورسو به طرز شگفت‌انگیزی با ویتوریانو (۱۹۱۱) آغاز می‌شود، بنای یادبود ویکتور امانوئل دوم، اولین پادشاه ایتالیای متحد، که همزمان با پنجاهمین سالگرد اتحاد از سنگ مرمر برشی ساخته شده است! سرباز ناشناخته ملت پس از جنگ جهانی اول در این مکان دفن شده است.

کوه مرمری نئوباروک، سفیدترین، بزرگ‌ترین، بلندترین و احتمالاً باشکوه‌ترین بنای تاریخی رم در این مکان قرار دارد. مردم محلی از آن به عنوان “کیک عروسی” یا “ماشین تحریر” یاد می‌کنند. یک موزه احیای قرن نهمی را نیز می‌توان در منطقه دید. ویتوریانو در دسامبر ۱۹۶۹ توسط تروریست‌های نئوفاشیست بمباران شد و به همین دلیل درب‌های آن به روی بازدیدکنندگان بسته شد اما در سال ۲۰۰۱ مجددا احیا و بازگشایی گردید.

کلیساها و کاخ‌های رم

درامتداد فروشگاه‌های معروف به فروشگاه‌های هوشمند، کلیساها، کاخ ها و ستون مارکوس اورلیوس قرار گرفته است. سن مارکو اولین کلیسای محلی رم بود که (حدود ۳۳۶ پس از میلاد) بر روی پلان کلیسای کلاسیک (یک سالن عمومی در روم پیش از مسیحیت) ساخته شد. کلیسای فعلی، سومین کلیسا در این مکان، متعلق به قرن نهم است و در قرن پانزدهم توسط پاپ ونیزی، “پل دوم” یک اقامتگاه پاپ جدید به نام  Palazzo Venezia (“کاخ ونیزی”)، در نزدیکی کلیسا ساخته شد. پس از آن، کشیش کلیسا همیشه یک کاردینال ونیزی بود و ساختمان را با سفارت ونیز به اشتراک می‌گذاشت.

این ساختمان اکنون یک موزه هنری است و شامل کتابخانه موسسه ملی باستان شناسی و تاریخ هنر می‌شود.

در ادامه بررسی بافت تاریخی شهر رم به ساختمان Palazzo Doria Pamphilj می‌رسیم. یک ساختمان اواخر قرن پانزدهمی که در پشت نمایی متعلق به سال ۱۷۳۴ قرار دارد. این بنا شامل یک گالری هنری است که در آن آثاری از دیگو ولاسکز، پیتر بروگل بزرگ،  کاراواجو و همچنین مجسمه نیم تنه جیان لورنزو برنینی از خانواده پاپ  Innocent X وجود دارد. در پشت سن مارچلو، کلیسای باروک تاسیس شده در قرن چهارم و قصر بالسترا متعلق به اواسط قرن هفدهم قرار دارد که در آن شاهزاده چارلی اسکاتلند در سال ۱۷۲۰ متولد شد و در سال ۱۷۸۸ در همان جا درگذشت.

بیشتر بخوانید

راهنمای بازدید از آمفی  تئاتر شهر رم

پیازا دل پوپولو | Piazza del Popolo

سازه Corso بر روی میدان بیضی شکل پر زرق و برق در پیازا دل پوپولو (“میدان مردم”) قرار دارد. این سازه در طی یک دوره ۳۰۰ ساله، به عنوان ورودی تشریفاتی به رم ساخته شد و اگرچه عناصر آن از نظر سبک و سن متفاوت هستند (قرن ۱۳ قبل از میلاد تا قرن ۱۹ پس از میلاد)، اما هارمونی قابل توجهی در آن وجود دارد.

در سال ۱۵۶۱ پورتا دل پوپولو به عنوان دروازه قرون وسطایی در دیوار شهر، بازسازی شد. نود و چهار سال بعد، بخش چهره آن توسط برنینی به مناسبت ورود ملکه کریستینا، که تاج و تخت پروتستان سوئد را به خاطر میهمان نوازی روم کاتولیک رها کرده بود، بازسازی شد. در سال ۱۵۸۹ پاپ سیکستوس پنجم مرکز میدان را با یک ابلیسک (قرن ۱۳ قبل از میلاد) که توسط امپراتور آگوستوس از هلیوپولیس در مصر به سیرک ماکسیموس آورده شد، نشان گذاری کرد. بدون شک این مکان از زیباترین بخش بافت تاریخی شهر رم است.

کلیسای کنار دروازه، سانتا ماریا دل پوپولو، که قرن‌ها قبل از ساخت میدان وجود داشت، در سال ۱۲۲۷ برای جایگزینی کلیسای کوچکی که در سال ۱۰۹۹ بر روی مقبره امپراتور نرون ساخته شده بود، تأسیس شد.

این ساختمان در سال‌های ۱۴۷۲–۱۴۷۷ با کلیسای امروزی جایگزین شد. فضای داخلی مملو از آثار هنرمندان بزرگ رنسانس و باروک است. در کلیسای اصلی  مقبره هایی از آندره آ سانسوینو و نقاشی های دیواری از Pinturicchio را می‌توان دید.

پیاتزا دی اسپانیا | Piazza di Spagna

Via del Babuino که تقریباً به سمت جنوب شرقی از Piazza del Popolo امتداد دارد، به Piazza di Spagna (میدان اسپانیا) منتهی می‌شود.

فواره این خیابان، Barcaccia (“Scow”)، توسط Acqua Vergine پر آب می‌شود! این فواره قناتی متعلق به قرن ۱۹ قبل از میلاد است که از تخریب گوتیک در امان ماند. در ابتدای زمان ساخت فواره‌ها، فشار آب برای فوران آب در سازه کافی نبود به همین دلیل یک قایق مرمری باستانی ساخته شده و به رفع این مشکل کمک کرد.

در این مطلب تا حدودی با معماری و بافت تاریخی شهر رم آشنا شده و دیدم که این شهر به موزه‌ای بدون سقف شباهت دارد که هر گوشه از آن می‌تواند روایتگر تاریخ با ابهت دوران رم باستان باشد.

سخن پایانی

شهر رم نماد بی چون و چرای امپراتوری رم باستان و پایتخت ابدی ایتالیا است. این شهر معماری بسیار حرفه‌ای، اصولی و البته زیبا دارد. در این میان بافت تاریخی شهر رم را نیز باید به جذابیت آن اضافه کرد. در قسمت تاریخی این شهر می‌توان از کلیساها، قصرها و سایر بناهای به جا مانده از دوران رم باستان دیدن کرد. برای سفر به شهر رم و رزرو تور ایتالیا می‌توانید با همکاران ما در واحد تورهای خارجی در ارتباط باشید.

سوالات متداول

.

دلیل معروفیت شهر رم چیست؟

رم به دلیل موقعیت جغرافیایی خود اغلب به عنوان شهر هفت تپه و همچنین به عنوان “شهر ابدی” شناخته می شود. رم را عموماً مهد تمدن غرب و فرهنگ مسیحی غربی و مرکز کلیسای کاتولیک می‌دانند.

چرا بیشتر گردشگران رم را زیباترین شهر اروپا می‌دانند؟

شهر رم ایتالیا، که معمولاً به نام رم شناخته می‌شود، دارای تاریخ غنی، مکان‌های دیدنی الهام بخش و مناظر خیره کننده است. باورش سخت است که شهری کوچک در کنار رودخانه تیبر امروز به چنین مکان تأثیرگذار در  قدرت و فرهنگ اروپا تبدیل شود.

۵ حقیقت در مورد رم چیست؟

۱-رم بیش از هر شهر دیگری روی کره زمین فواره دارد!

۲-پانتئون تنها ساختمان باستانی است که همچنان بکر و دست نخورده باقی مانده است.

۳-نمایش نور آسمانی در پانتئون در روز تولد رم برگزار می‌شود.

۴- در شهر رم گربه‌ها حقوق ویژه‌ای دارند.

۵- رم از نظر فنی پایتخت ۲ کشور ایتالیا و واتیکان است.